Καθίστε αναπαυτικά και απολαύστε ένα μικρό ταξίδι στο χρόνο με τη βοήθεια της σελίδας στο facebook “Χώρα Νάξου” που μας προσφέρει καταπληκτικές φωτογραφίες για να θυμηθούμε το παρελθόν…Απλά να υπενθυμίσουμε ότι το παρελθόν έχει ένα ρομαντικό πέπλο που όμως δεν συμβαδίζει πάντα με την πραγματικότητα
Η παραλία της Χώρας Νάξου είναι ομολογουμένως, σύμφωνα με πολλούς επώνυμους και ανώνυμους επισκέπτες του νησιού, μια απο τις ομορφότερες παραλιακών πόλεων της Μεσογείου. Αυτο που την κάνει να αρέσει και να διακρίνεται στις προτιμήσεις, είναι το γεγονός ότι η φύση της έχει χαρίσει μοναδικές ομορφιές ενω σε πολύ κοντινή απόσταση απο αυτήν βρίσκονται εντυπωσιακά ιστορικά μνημεία όπως η “Πορτάρα”, το ενετικό κάστρο και η παναγία Μυρτιδιώτισσα. Σε αυτά μπορεί να προστεθεί το Δημαρχείο που σύμφωνα με τον Ιάκωβο Καμπανέλλη είναι “ένα απο τα ομορφότερα νεότευκτα Δημαρχεία της Ελλάδας”. Τα μνημεία αυτά την αγκαλιάζουν στην κυριολεξία μαζί με την παλιά πόλη την μικρή σκάλα με τα καταφύγια αλιευτικών και τουριστικών σκαφών αλλά και την μεγάλη σκάλα που αποτελεί και το λιμάνι του νησιού. Απο όποια οπτική γωνία και αν την δεις, όποια εποχή και αν είναι, παλιά, πολύ παλιά και σήμερα, είναι ωραία.
… η “αγορά”
Πριν μερικές δεκαετίες οι Χωραϊτες, απόσο θυμάμαι απο τα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια, την έλεγαν “αγορά” (“πάμε στην αγορά” έλεγαν) γιατί εκεί έβρισκες τα πάντα, ήταν η αγορά όλου του νησιού, “πάρκινγκ” τότε ήταν το “χανι” που έδεναν τα γαϊδούρια (σήμερα Waffle house και Hotel XENIA), πολλές φορές δεν τα έδεναν στο χάνι αλλά πήγαιναν μέχρι τον έμπορο να φορτώσουν ή να παραδώσουν εμπόρευμα, άλλες φορές πάρκαραν τα τετράποδα μέσα μεταφοράς τους, έξω απο τις ταβέρνες κι έπιναν με τις οκάδες το κρασί. Τις προάλλες κάποιος υπερήλικας Χωραϊτης μου έλεγε ότι την Κυριακή το μεσημέρι αργούσαν με τον φίλο του να πάνε στο σπίτι τους για φαγητό, με αποτέλεσμα να τους φωνάζουν οι γονείς τους γιατί τους άρεσε να βλέπουν τους μεθυσμένους χωρικούς να μην μπορούν να ανέβουν στο γαϊδούρι τους απο την πολύ σούρα… Και οι Χωραϊτες έπιναν πολύ στα “οινομαγειρία” και τα “καφεζυθεσριατόρια” της εποχής, ψαράδες και χαμάληδες μα και αγρότες, έπιναν μέχρι τελικής πτώσεως.
…..έπειτα την είπαν παραλία
Όσο αναπτυσσόταν ο τουρισμός και η οικονομία, τόσο περισσότερες οι συναλλαγές αλλά και αναδιάρθρωση των οικονομικών δραστηριοτήτων. Έφυγαν τα βενζινάδικα, μεταφέρθηκαν τα καταστήματα “γενικού εμπορίου” και τα χρωματοπωλεία, απομακρύνθηκαν τα ψαράδικα και τα μανάβικα, τα ενοίκια ήταν πλέον ακριβά και σε ορισμένες κατηγορίες καταστημάτων ήταν συμφερότερο να στεγαστούν στο εσωτερικό της πόλης ή και έξω απο αυτήν. Τώρα πια είχε ξεχαστεί το “αγορά” και θέση πήρε το “παραλία” Οι καταναλωτικές συνήθειες άλλαζαν και οι καφέδες με τα ούζα κυριάρχησαν ως προϊόντα των επιχειρήσεων της παραλίας με τις πέργκολες πια.
….οι επεκτάσεις σταδιακά
Ολα αυτά τα χρόνια που έζησα απο μικρό παιδί θυμάμαι να γίνονται σταδιακά μικρές επεκτάσεις της τάξεως των 2-3 μέτρων. Την δεκαετία όμως του ’80 ο τότε δήμαρχος Κώστας Λατίνας αξιοποιώντας τα ΜΟΠ (Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα) εντάσσει στο πρόγραμμα της Νομαρχίας την μεγάλη επέκταση της παραλιακής ζώνης ενω παράλληλα επι των ημερών του επιμηκύνεται σε σχήμα “Γ” και η μικρή σκάλα. Το έργο της επέκτασης παραλαμβάνει η επόμενη δημοτική αρχή με Δήμαρχο τον Βασίλη Κόκοτα και σε συνεργασία με τον εργολάβο – μελετητή Φυντικάκη παρουσιάζεται ένα σχέδιο που με την σύμφωνη γνώμη του Δημοτικού Συμβουλίου της Χώρας, εφαρμόζεται. Βασικά στοιχεία αυτής της μελέτης ήταν η δημιουργία χώρων για τραπεζοκαθίσματα έξω απο τα καταστήματα και μετά τον πεζόδρομο που βρίσκεται ανάμεσα. Ένας απο τους αρχικούς σκοπούς που ήταν η διευκόλυνση της κυκλοφορίας των οχημάτων εγκαταλείπεται σταδιακά. Ακόμη και η μελέτη Δογκουμετζίδη που έγινε στην δεκαετία του ’90 και προβλέπει δρόμο διπλής κυκλοφορίας ως “συλλεκτηρίας οδού” μαζί με την Παπαβασιλείου, εγκαταλείπεται. Αλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα της μελέτης που εγκρίνει το Δημοτικό Συμβούλιο, ήταν η δημιουργία διόδων απο κάθε στενό της παλιάς πόλης που βγαίνει στην παραλία μέχρι απέναντι όπου υπάρχουν παγκάκια. Ορίζονται επίσης χώροι προσωρινής στάθμευσης αυτοκινήτων εκεί όπου υπάρχουν τράπεζες, εκκλησία και υπηρεσίες ή εμπορικά καταστήματα προκειμένου να διευκολύνονται οι συναλλασσόμενοι πολίτες. Κάθετα προς τον δρόμο και τον πεζόδρομο δημιουργούνται αλτάνες και γίνονται δενδροφυτεύσεις φοινικοειδών και διάφορων θάμνων και λουλουδιών.
… οι αλλαγές συνεχίζονται
Οι σιδερένιες πέργκολες που αρχικά κατασκευάστηκαν και παραδόθηκαν στους καταστηματάρχες για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων αφαιρούνται σταδιακά και αντικαθίστανται με νέες ξύλινες κλειστές κατασκευές τις οποίες εγκρίνει η πολεοδομία Νάξου. Οι νεες κατασκευές δεν είναι ομοιόμορφες καθότι διαφέρουν στο ύψος, στο σχήμα και τα υλικά ή τους κάθε λογής μηχανισμούς που διαθέτουν. Σε αρκετές περιπτώσεις αφαιρούνται αυθαίρετα αλτάνες, εγκιβωτίζονται δένδρα, καταπατούνται οι δίοδοι των στενών και η επιφάνεια κυμαινόμενου πλάτους περίπου ενός μέτρου απο τον δρόμο εξαφανίζεται. Τα τραπεζοκαθίσματα αυξάνουν σε αριθμητικό μέγεθος πέραν της άδειας των καταστημάτων και η νομοθεσία περι προβολών καταστρατηγείται κυρίως απο αυτούς που δεν βρίσκονται ενδιάμεσα. Το μαρμάρινο όριο του πεζόδρομου απο την μεριά των περγκολών προς τον πεζόδρομο είναι διαρκώς και απο τους περισσότερους επιχειρηματίες, καταπατημένο κιαυτό με τραπέζια, καναπέδες, ταμπέλες, γλάστρες κ.λ.π. αντικείμενα περιορίζοντας έτσι τον διαθέσιμο πεζόδρομο Πολλά εμπορικά καταστήματα ακόμη και οι τράπεζες εκφράζουν την ανάγκη να μεταστεγαστούν σε κτίρια μακριά απο το κέντρο γιατί τα ενοίκια, όπως λένε, δεν τις συμφέρουν. Έμειναν μόνο τα πρακτορεία και τα τουριστικά γραφεία μαζί με ελάχιστα εμπορικά για να θυμίζουν το παρελθόν αλλά κι αυτά πνιγμένα μεσα στις πέργκολες και τα τραπεζοκαθίσματα.
…. και η ζωή συνεχίστηκε και συνεχίζεται στην Χώρα που συνεχώς αναπτύσσεται οικονομικά και πληθυσμιακά, η Χώρα που αποτέλεσε το ανάχωμα για να μην φεύγουν οι Ναξιώτες απο το νησί.
Αυτά και άλλα πολλά φίλοι μου στην σύντομη ιστορία της παραλίας της Χώρας, την οποία προσπάθησα να περιγράψω και να θυμίσω τώρα που τα αίματα έχουν ανάψει και το χαλί σηκώθηκε για να φανούν τα σκουπίδια που τόσα χρόνια πετούσαμε (όλοι) απο κάτω. Είναι πια καιρός τα μπουν τα πράγματα σε τάξη και να διαμορφωθεί μια κατάσταση που θα είναι το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα ενός διαλόγου που θα προηγηθεί απο όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και πολίτες.
Ναι στις πέργκολες – όχι στην αταξία
Ας με συγχωρήσουν οι φίλοι επιχειρηματίες που αισθάνονται θιγμένοι απο όσα γράφω αλλά τους διαβεβαιώνω ότι είμαι με το μέρος τους και τους θυμίζω ότι κι εγώ μέσα σε αυτή την παραλία μεγάλωσα και ανδρώθηκα, απο αυτήν έτρωγα κι εγώ ψωμί μαζί με την οικογένειά μου, ακόμη και σήμερα μέλη της οικογένειάς μου είναι στη δούλεψη των επιχειρήσεων της . Θέλω να τους θυμίσω ότι το 2005-06 που ήμουν αρμόδιος αντιδήμαρχος τους είχα καλέσει να λύσουμε το θέμα με εκείνη την κακογουστιά με τις φουφούδες κάτω απο τις πέργκολες και τις καμινάδες που ξεφύτρωνα πάνω απο αυτές, τους είχα ζητήσει να περιορίσουν τον αριθμό των τραπεζοκαθισμάτων τους στα όρια των αδειών και των προβολών τους καθώς και του χώρου που τους ενοικίαζε τότε ο Δήμος …μαζί τους ήμουν και τότε και τώρα απλά μερικοί δεν σκέφτονται ότι η τάξη και η καλαισθησία είναι αυτή που τους ωφελεί, δεν σκέφτονται ότι ο πελάτης είναι ευχαριστημένος απο την όλη εικόνα της επιχείρησής τους και όχι μόνο απο το προϊόν ή τις υπηρεσίες που προφέρουν γιατί όπως λένε και οι ειδικοί “ο πελάτης είναι μέρος της επιχείρησης” και κατα συνέπεια πρέπει να τον ρωτάμε τι θέλει. Είναι ωραία, δεν λέω, κάτω απο τις πέργκολες, πολλές φορές είναι η καλύτερη επιλογή., Εχω ακούσει απο πολλούς κατοίκους γειτονικών νησιών τα καλύτερα λόγια και τους έχω δεί ότι κάθε φορά που επισκέπτονται το νησί, να θέλουν να κάθονται εκεί. Εκεί που κάθομαι κι εγώ αλλά και οι περισσότεροι απο εμάς. Ενα μόνο ζητούν όλοι οι πολίτες να υπάρξει ένα αποτέλεσμα δημοκρατικού διαλόγου και να εφαρμοστεί απαρέγκλιτα απο όλους.
Στράτος Ε. Φουτάκογλου
Οι φωτογραφρίες προέρχονται από το αρχείο που προσφέρεται μέσα από την ιστοσελίδα “Χώρα Νάξου”
