Η διασπορά των Ο-4 και Ο-5 συνεχίζει να κλιμακώνεται σε όλη τη χώρα με έντονη την πίεση σε τουριστικές περιοχές όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Ζάκυνθος, το Ηράκλειο, τα Χανιά, η Πάρος, η Κέρκυρα και η Ρόδος. Τα μεγάλα αστικά κέντρα (Αττική και Θεσσαλονίκη) βρίσκονται σε καθαρά αυξητική πορεία. Ο πραγματικός αριθμός αναπαραγωγής (Rt) έχει ανεβεί στο 1,39.
Όπως τονίζει ο ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης στο enikos.gr η αύξηση της διασποράς των μολύνσεων δεν προβλέπεται να κάμπτεται στη Μύκονο, τη Σαντορίνη, τη Ζάκυνθο, την Κέρκυρα, την Πάρο, τη Ρόδο, όλες τις περιοχές της Κρήτης, τη Λέσβο, ενώ αρνητική είναι η μελλοντική πορεία και στη Μεσσηνία, η οποία αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην απαρχή της κλιμάκωσης της διασποράς.
“Καθώς τα στελέχη Ο-4 και Ο-5 διαφεύγουν σε σημαντικό βαθμό από την ανοσία, είναι απαραίτητη η χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους και σε εξωτερικούς χώρους όπου υπάρχει συγχρωτισμός (δηλαδή δεν μπορεί να τηρηθεί απόσταση 1,5-2 μέτρων από άνθρωπο σε άνθρωπο), η χρήση συσκευών απολύμανσης του αέρα σε εσωτερικούς χώρους και ΜΜΜ, συναυλίες, θέατρα, κινηματογράφους, κλπ. Και, ίσως το σημαντικότερο, είναι απαραίτητη η αύξηση των τεστ που γίνονται ημερησίως από τον ΕΟΔΥ και από τα φαρμακεία. Τα παιδιά που πηγαίνουν σε οποιουδήποτε τύπου κατασκηνώσεις θα πρέπει να κάνουν 1-2 τεστ την εβδομάδα υποχρεωτικά για να αποφύγουμε περιπτώσεις εκτεταμένων μολύνσεων όπως αυτές που παρατηρήθηκαν το 2020″ σημειώνει
“Τα παραπάνω μέχρι να γίνουν διαθέσιμα πολυδύναμα εμβόλια που να είναι αποτελεσματικά και ως προς τα στελέχη Ο-4 και Ο-5 τα οποία θα πρέπει να χορηγηθούν από τον Σεπτέμβριο για να αποφευχθεί ένα ακόμη πιο έντονο 7ο κύμα προς το τέλος του χρόνου” υπογραμμίζει.
Δημοσθένης Σαρηγιάννης: Αυτά είναι τα συμπεράσματα της ανάλυσής του
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, ο αριθμός κρουσμάτων για το Σάββατο 18-6-2022 ανέρχεται στα 8.188 νέα κρούσματα με τον αντίστοιχο κυλιόμενο μέσο όρο 7 ημερών να διαμορφώνεται στα 6.925. Οι προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE (που λαμβάνουν υπόψη την διασπορά όλων των μεταλλαγμένων στελεχών του SARS-CoV-2) είναι 8.574 (ημερήσια νέα κρούσματα) και 6.810 (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) αντίστοιχα. Ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκαν ήταν 93.341 και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, ο δείκτης θετικότητας διαμορφώθηκε στο 8,8 %. Η πραγματοποίηση αριθμού τεστ σε επίπεδα άνω των 150.000 την ημέρα, συντελεί στο να εξάγουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την πορεία της πανδημίας, αλλά και να εντοπίζονται περισσότεροι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί, συντελώντας στην ανάσχεση ή έστω στον μετριασμό πιθανής έξαρσης που μπορεί να συμβεί λόγω της εμφάνισης ολοένα και ταχύτερα μεταδιδόμενων στελεχών, σε συνδυασμό με τα υπάρχοντα ανοίγματα. Σημαντικοί σύμμαχοι σε αυτή την προσπάθεια αύξησης του αριθμού των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 αποτελούν εκτός από τα rapid και τα self-test, για να καταπολεμηθεί η δυναμική αύξησης της διασποράς στις περιοχές όπου μια τέτοια αύξηση διαφαίνεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα και την υπολογιστική πλατφόρμα CORE.
Ο αριθμός ημερήσιων θανάτων (9) που καταγράφηκε είναι οριακά μειωμένος σε σχέση με την Παρασκευή (10), έχοντας ξεπεράσει την προσωρινή ανοδική διακύμανση των προηγουμένων ημερών.
Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), ο αριθμός είναι οριακά μεγαλύτερος σε σχέση με την Παρασκευή (99 από 98). Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών που νοσηλεύονται σε κλίνες ΜΕΘ με βάση τις προσομοιώσεις της πλατφόρμας CORE, παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, των ασθενών που νοσηλεύονται σε απλές κλίνες στο Σχήμα 2, όπου παρατηρείται σημαντική άνοδος τις τελευταίες ημέρες, παρόλο που παρατηρήθηκε πτώση, ενώ η εκτίμησή μας για την πορεία των θανάτων ανά ημέρα παρουσιάζεται στο Σχήμα 3.Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων, καθώς και του κυλιόμενου μέσου όρου 7 ημερών του αριθμού των κρουσμάτων ανά 100.000 πληθυσμού, όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους, όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια (όπως και στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη) μέχρι τις 30 Ιουνίου, αποτυπώνονται στο Σχήμα 4. Αυτή η προβλεπόμενη πορεία, που αφορά τα κρούσματα, τους νοσηλευόμενους σε απλές κλίνες, όσο και σε ΜΕΘ, καθώς επίσης και τους θανάτους, βασίζεται στις ακόλουθες παραδοχές:
– 100.000 rapid και PCR test πραγματοποιούνται ημερησίως κατά μέσο όρο, και οι φορείς που εντοπίζονται θετικοί και θα επιβεβαιώνονται και με τεστ του ΕΟΔΥ, θα εισέρχονται σε καραντίνα 14 ημερών και θα ακολουθεί ιχνηλάτηση των επαφών τους. Σε αυτή τη βάση πιστεύουμε να γίνεται κατανοητή η σημασία του μέτρου, αφού συντελεί αποφασιστικά στη διακοπή αλυσίδων μετάδοσης από ασυμπτωματικούς και προσυμπτωματικούς που χωρίς να έχουν αντιληφθεί ότι είναι φορείς, θα μετέδιδαν τον ιό.
– Τα ισχύοντα ανοίγματα δραστηριοτήτων πραγματοποιούνται με τους προγραμματισμένους όρους προφύλαξης, λαμβάνοντας υπόψη και τα πιο πρόσφατα μέτρα που ισχύουν από 01/06/2022, ενώ ταυτόχρονα δε θα παρατηρηθούν εικόνες αδικαιολόγητης συρροής. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή, υπευθυνότητα και σύνεση ώστε να τηρηθούν οι παραπάνω όροι.
– Ο ρυθμός εμβολιασμών θα συνεχιστεί με το ρυθμό που πραγματοποιείται τώρα, δηλαδή περίπου 3.500 ημερησίως, και θα περιλαμβάνει τόσο νέους εμβολιασμούς, όσο και αναμνηστικές δόσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση του ρυθμού εμβολιασμού με την αναμνηστική δόση, συντελεί καθοριστικά στην επιβράδυνση της αποκλιμάκωσης και ότι η διατήρηση του τείχους ανοσίας, είναι υψίστης σημασίας για την πορεία της πανδημίας.
Ο αριθμός των κρουσμάτων που παρατηρείται, είναι σημαντικά υψηλότερος από αυτόν που αναμέναμε όταν ξεκίνησε η αποκλιμάκωση του 5ου κύματος και υποδηλώνει διαφυγή ανοσίας. O κυρίως λόγος που συμβαίνει αυτή η διαφυγή ανοσίας, είναι η καθυστέρηση της εφαρμογής της αναμνηστικής δόσης, με δεδομένη τη σημαντική διαφορά στην αποτελεσματικότητα προστασίας μεταξύ εμβολιασμένων με 2 δόσεις και με 3. Επίσης, σημαντική διαφυγή ανοσίας υπάρχει λόγω του αυξημένου ρυθμού επαναμολύνσεων ακόμα και σε σύντομο διάστημα από προηγούμενη μόλυνση, που αποτελεί χαρακτηριστικό του νέου υποστελέχους της Ο (Β.Α.2, ή παραλλαγή Ο-2), το οποίο είναι ακόμη πιο μεταδοτικό από την παραλλαγή Ο κατά 33% μεσοσταθμικά. Συνεπώς, ο συνδυασμός επιβράδυνσης της 3ης δόσης και της παρουσίας του νέου στελέχους, οδήγησαν σε ένα νέο κύμα που έχει ήδη καθυστερήσει επιπλέον την ταχύτερη αποκλιμάκωση, ενώ τις τελευταίες ημέρες παρατηρούμε μια επιπλέον ανοδική διακύμανση, απόρροια της απώλειας ανοσίας και της πλήρους χαλάρωσης των μέτρων. Σήμερα, ο αριθμός των κρουσμάτων που εντοπίστηκαν είναι ιδιαίτερα υψηλός και με βάση και τα τελευταία δεδομένα αλληλούχισης των φορέων που παρουσιάστηκαν από τον ΕΟΔΥ, επιβεβαιώνεται ότι το ανοδικό κύμα που διανύουμε τώρα, οφείλεται στην παρουσία των νέων μεταλλαγμένων στελεχών ΒΑ.4/5, το οποίο εμφανίστηκε ως απόρροια των τουριστικών ροών.
Η παρατηρούμενη ανοδική πορεία, διαμορφώνεται κυρίως από την αντίστοιχα ανοδική πορεία στην Αττική και τις ανοδικές τάσεις που έχουν διαμορφωθεί εδώ και μέρες σε νησιωτικές (τουριστικές) περιοχές, ακολουθούμενες και από τις άλλες περιοχές.
Στις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, παρατηρείται μικρότερος αριθμός κρουσμάτων στη Θεσσαλονίκη με 412 κρούσματα (471 κρούσματα την Παρασκευή), όπως και στην Αττική, με 4.235 κρούσματα (4.462 κρούσματα την Παρασκευή). Η Αττική αντιπροσωπεύει περίπου το 51,7% των κρουσμάτων, και εμφανίζει 10,3 φορές περισσότερα κρούσματα από τη Θεσσαλονίκη. Η διασπορά των κρουσμάτων στην Αττική, είναι ήπια ανοδική (Σχήμα 5), ενώ η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) παρουσιάζει ήπια άνοδο και παρουσιάζεται στο Σχήμα 6.
Στη Θεσσαλονίκη, ξεκίνησε η προβλεπόμενη ανοδική πορεία (Σχήμα 7), ενώ η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) εμφανίζει σταθεροποίηση και παρουσιάζεται στο Σχήμα 8.
Συμπεράσματα: Με βάση τα σημερινά αποτελέσματα, σε σχέση με την Παρασκευή, παρατηρήθηκε οριακά μεγαλύτερος αριθμός ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) και οριακά μικρότερος αριθμός θανάτων από COVID-19. Σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας διαμορφώθηκε στο 7,1% (η ημερήσια τιμή είναι 8,8%) ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής Rt (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) αυξήθηκε στο 1,39 (Rt πάνω από τη μονάδα υποδηλώνει καθαρή αύξηση της διασποράς του ιού στην κοινότητα). Ο αριθμός των κρουσμάτων (όπως αποτυπώνεται στον κυλιόμενο μέσο όρο 7 ημερών) παραμένει υψηλός, και η πρόσφατη αναστροφή, συντηρείται τόσο από την απώλεια ανοσίας λόγω της παρόδου μεγάλου χρονικού διαστήματος σε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού από τον τελευταίο εμβολιασμό, όσο και από νόσηση, καθώς και από τη χαλάρωση των μέτρων σε συνδυασμό με την κατάργηση των self-test, αλλά και την επιβεβαιωμένη πλέον παρουσία των στελεχών ΒΑ.4 και ΒΑ.5. Με δεδομένο ότι η σημαντικότερη αύξηση παρατηρείται στις τουριστικές περιοχές, είναι εμφανές ότι η χαλάρωση των μέτρων σε συνδυασμό με τις τουριστικές ροές οδηγούν σε μια νέα κύμανση, το ύψος όμως και η διάρκεια αυτής, θα εξαρτηθούν από το βαθμό που οι ροές αυτές, σχετίζονται με το υπάρχον ή τα νέα στελέχη ΒΑ.4 και ΒΑ.5. Με βάση την τωρινή κατάσταση, δυστυχώς επιβεβαιώνεται ότι η σύσταση της μη άρσης της υποχρεωτικής χρήσης μέτρων προσωπικής προστασίας όπως η μάσκα σε κλειστούς χώρους, ήταν ενδεδειγμένη.
Στο σύνολο της χώρας η πορεία είναι ήπια ανοδική, και αντικατοπτρίζεται και στον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών), ο οποίος και εμφανίζει άνοδο σε σχέση με προχθές, και πλέον οδεύει προς τις 7000 (6.926). Για να επανέλθει η συστηματική αποκλιμάκωση της πανδημίας, πέρα από την εφαρμογή των μέτρων (σε συνδυασμό με την σημαντική συνειδητοποίηση εκ μέρους του πληθυσμού ότι χρειάζεται προσοχή και σύνεση για την αντιμετώπιση της διασποράς της παραλλαγής Ο), θα πρέπει να στοχεύσουμε στη διατήρηση και την επέκταση της επίκτητης ανοσίας του πληθυσμού, αλλά και στον μεγάλο αριθμό των τεστ συνολικά (μοριακά, rapid και self-test) που πραγματοποιούνται καθημερινά.
Παρόλο που, η συνολική ανοσία στον πληθυσμό, τόσο τεχνητή, όσο και φυσική μετά από νόσηση, τα πολλά τεστ (αν και μειωμένα σε σχέση με τις προηγούμενες εβδομάδες) καθώς και η άνοδος της θερμοκρασίας συντελούσαν στην αποκλιμάκωση της πανδημίας, όπως αποδείχθηκε, συνεχίζει να χρειάζεται προσοχή, γιατί η αναπόφευκτη έλευση των στελεχών ΒΑ.4/5 οδηγεί σε ένα νέο κύμα.
Όσον αφορά στη διαμόρφωση της ανοσίας, αξίζει να επισημανθεί ότι μέχρι την Παρασκευή φτάσαμε στο να είναι πλήρως εμβολιασμένοι με 2 δόσεις το 75% του πληθυσμού. Αντίστοιχα όμως, θα πρέπει να εξασφαλιστεί η διατήρηση της ανοσίας στους ήδη εμβολιασμένους που έχουν ξεπεράσει το εξάμηνο από τον εμβολιασμό και με τη δεύτερη δόση με τη χορήγηση της ενισχυτικής τρίτης δόσης, έτσι ώστε να μην αντισταθμιστούν οι νέοι εμβολιασμοί, από άτομα στα οποία θα έχει παρέλθει η ανοσία. Σ
ήμερα έχει εμβολιαστεί με 3 δόσεις περίπου το 55% του πληθυσμού. Είναι κρίσιμο για την επιτυχή αντιμετώπιση της κλιμάκωσης της διασποράς του στελέχους Ο να επιταχυνθεί ο εμβολιασμός με τη 3η δόση και ο εμβολιασμός των παιδιών σχολικής ηλικίας (5-18). Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα των συνδυαστικών αυτών εργαλείων πρόληψης της διασποράς, θα πρέπει να αποτελέσει οδηγό για την αντιμετώπιση του κύματος της μετάλλαξης Ο.
Με βάση και τα σημερινά αποτελέσματα, επιβεβαιώνεται η θεωρία της δυναμικής ισορροπίας που έχει ήδη διατυπωθεί από την ομάδα μας και αφορά την πορεία της πανδημίας τους τελευταίους 3 μήνες. Στην προκειμένη περίπτωση, η χαλάρωση των μέτρων, έδωσε το χώρο στην πιο μεταδοτική μετάλλαξη Ο-2 να αναπτυχθεί και να δώσει μια επιπλέον κύμανση, καθυστερώντας την ταχεία αποκλιμάκωση. Η διαμόρφωση ενός υψηλού κύματος αποφεύχθηκε από την επιπλέον φυσική ανοσία που διαμορφώθηκε (και που προστίθενται στη συνολική επίκτητη και ήδη υπάρχουσα φυσική ανοσία), ακριβώς λόγω της κύμανσης αυτής. Όπως όμως αναφέρθηκε, επιπλέον επιβαρυντικός παράγοντας είναι οι επαναμολύνσεις (λίγο πάνω από το 10% των μετρούμενων μολύνσεων), ενώ αξίζει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να υπάρχει μειωμένη ανοσία σε άτομα που είχαν εμβολιαστεί με την τρίτη δόση προ 4 μηνών. Αξίζει επίσης να σημειωθεί, ότι ενώ η αύξηση της θερμοκρασίας συνεργεί στη μείωση των κρουσμάτων, είναι λάθος να αποδίδεται η υπάρχουσα αποδρομή στη λεγόμενη «εποχικότητα». Αυτό εξάλλου διαπιστώθηκε και το καλοκαίρι του 2021, όπου η εμφάνιση της μετάλλαξης Δ συντέλεσε σε κατακόρυφη αύξηση των κρουσμάτων στα τέλη Ιουνίου, αλλά και το ότι η αποδρομή αυτής είχε ξεκινήσει στα μέσα Νοέμβρη, πριν εμφανιστεί και κυριαρχήσει η μετάλλαξη Ο, ενώ δυστυχώς το παρατηρούμε και φέτος. Αυτό είναι σημαντικό να το έχουμε κατά νου με την έναρξη της τουριστικής περιόδου το καλοκαίρι, αλλά και με δεδομένη την περαιτέρω απώλεια ανοσίας από τον Σεπτέμβριο, που θα έχουν παρέλθει ακόμα περισσότεροι μήνες, οπότε και μια επιπλέον αναμνηστική δόση θα καταστεί αναγκαία. Όμως ακόμη και τώρα, η παρούσα ανοδική πορεία, δείχνει ότι η μη τήρηση ή η έλλειψη μέτρων προστασίας μπορεί να οδηγήσει σε ανοδικές διακυμάνσεις ή σε συνδυασμό με τη παρουσία νέων μεταλλαγμένων στελεχών (όπως συμβαίνει τώρα) στην ανάπτυξη ενός 6ου κύματος μέσα στο καλοκαίρι (που ήδη το παρατηρούμε), με περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης από τον Σεπτέμβρη.
