Ο ξεναγός Αντώνης Ποθητός μας ταξιδεύει στο .. παρελθόν και δη στον Πύργο του Παλαιολόγου ή Μαριγούλας που βρίσκεται στα ΒΑ του Σαγκρίου…
Η Νάξος κατακτήθηκε το 1207 από τους Βενετούς, οι οποίοι ίδρυσαν στις Κυκλάδες το “Δουκάτο του Αιγαίου ή του Αρχιπελάγους” (1207-1566) με πρωτεύουσα τη Χώρα της Νάξου. Στη συνέχεια κατέλαβαν το νησί οι Οθωμανοί, που το διατήρησαν υπό την κυριότητά τους μέχρι το 1821, με εξαίρεση κάποια διαστήματα ανακατάληψής του από τους Βενετούς (1644-1669 και 1684-1699) καθώς κι ενός διαλείμματος ρωσικής κατοχής (1771-1774).
Κείμενο – Φωτογραφία: Αντώνη Ποθητού (διπλωματούχος ξεναγός με καταγωγή από τη Νάξο)
Οι πύργοι της Νάξου χτίστηκαν ως παραθεριστικές κατοικίες δυτικών κυρίως γαιοκτημόνων στην ενδοχώρα του νησιού κατά τη διάρκεια της λατινικής ΚΑΙ της οθωμανικής κυριαρχίας, κυρίως κατά τον 17ο αιώνα. Ενδεχομένως, όμως να ήταν και κέντρα ελέγχου παραγωγής, νερών και να χρησίμευαν ως κέντρα αγορών. Έπαιξαν σημαντικό ρόλο μέσα στη φεουδαλική “ελληνολατινική” κοινωνία του νησιού. Στη διδακτορική διατριβή του Φιλωτίτη ιστορικού και φίλου Αθανάσιου Κοτσάκη με επιβλέπουσα την κ. Ιωάννα Σπηλιοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου καταγράφονται 59 τέτοιοι “πύργοι”, “πυργόσπιτα” και “πυργοειδείς επαύλεις”!
Ο συγκεκριμένος βρίσκεται ΒΑ του Σαγκρίου (ένας από τους 6 της περιοχής!) Είναι ο Πύργος του Παλαιολόγου ή Πύργος της Μαριγούλας, που ανήκε αρχικά στους Crispi (1629) και στη συνέχεια στους Barozzi (1699). Είναι τριώροφος, με βοηθητικούς χώρους και με αγρόκτημα. Εικάζεται ότι χτίστηκε στη θέση προϋπάρχοντος κτίσματος, μικρότερου μεγέθους. Στο οικόσημο που βρίσκεται στο κεντρικό υπέρθυρο του πύργου υπάρχει η επιγραφή “FATTO NEL 1699 ADI 29 AG I.A.B”.
Ο πύργος περιήλθε στη συνέχεια στην οικογένεια Παλαιολόγου (1915). Συγκεκριμένα, στην Μαριγούλα Ιακ. Μπαζαίου, σύζυγο Δημητρίου Κωνστ. Παλαιολόγου από την οικογένεια της μητέρας της, Φλωρεντίας Μπαρότση. Σήμερα αποτελεί παραθεριστική κατοικία και μάλιστα στη χθεσινή περιήγησή μου πέτυχα και τον επιστάτη που έχει αναλάβει τη συντήρηση και φύλαξή του. Μαζί με τα γειτονικά ξωκλήσια της Παναγίας της Ορφανής και των Αγίων Αναργύρων δεσπόζει μεγαλόπρεπος στην περιοχή. Θα τον βρείτε στο παρακλάδι του μονοπατιού νούμερο 7 που ξεκινά από το Σαγκρί και καταλήγει στο Τσικαλαριό.
@ Να ευχαριστήσω εδώ και τους εξαιρετικούς επιστήμονες Κώστα Κατσουρό και Ιάκωβο Ναυπλιώτη – Σαραντινό για τις σημαντικές επισημάνσεις και τα σχόλιά τους. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς τους ξεναγούς να έχουμε τόσο αξιόλογους και προσιτούς μελετητές πλάι μας.
