Αγωγή έξι παιδιών (από οκτώ έως 21 ετών) από την Πορτογαλία εναντίον 33 κρατών – Ποιος είναι ο λόγος; τι ζητάνε;
Αγωγή ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατέθεσαν έξι παιδιά και νέοι από την Πορτογαλία, εναντίον 33 χωρών του κόσμου, η κυβερνητική ολιγωρία των οποίων γύρω από το κλίμα απειλεί το μέλλον των ίδιων και των νέων σε όλον τον κόσμο. Οι ενάγοντες, ηλικίας οκτώ έως 21 ετών, ζητούν από τις εμπλεκόμενες κυβερνήσεις να ενισχύσουν τις προσπάθειες περιορισμού των εκπομπών καυσαερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο της υπερθέρμανσης της Γης, υποστηρίζοντας ότι η κρατική απραξία απειλεί το μέλλον τους. Παρότι χιλιάδες τέτοιες αγωγές έχουν κατατεθεί εναντίον κυβερνήσεων και εταιρειών παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια, αυτή είναι η πρώτη που κατατίθεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Στόχος της αγωγής είναι οι 33 χώρες με τις μεγαλύτερες εκπομπές καυσαερίων, όπου συμπεριλαμβάνονται όλες της Ε.Ε., αλλά και η Βρετανία, η Ελβετία, η Νορβηγία, η Ρωσία, η Τουρκία και η Ουκρανία. Σύμφωνα με στοιχεία του ινστιτούτου κλιματικών ερευνών Climate Action Tracker, οι 33 αυτές χώρες δεν κάνουν αρκετά για να τηρήσουν τον στόχο για περιορισμό της ανόδου της γήινης θερμοκρασίας κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου, σε σχέση με αυτή της προβιομηχανικης εποχής. Η κρατική ολιγωρία, υποστηρίζουν οι νέοι στην αγωγή τους, απειλεί τη σωματική και ψυχική τους υγεία, εκθέτοντάς τους σε ακόμη πιο επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα στο προσεχές μέλλον, σύμφωνα με τον δικηγόρο Τζέρι Λίστον, από τη μη κερδοσκοπική οργάνωση νομικής βοήθειας Global Legal Action Network, που υποστηρίζει την αγωγή.
Οι έξι ενάγοντες ισχυρίζονται, επίσης, ότι έχουν πέσει θύματα διακρίσεων, καθώς οι νέοι θα υποφέρουν περισσότερο από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, που θα ενισχύεται με το πέρας των ετών. Ενδεχόμενη νίκη των εναγόντων στο Στρασβούργο θα δημιουργήσει δεδικασμένο για τα δικαστήρια κάθε ευρωπαϊκού κράτους.
Τον Δεκέμβριο, το ανώτατο δικαστήριο της Ολλανδίας ενέκρινε το αίτημα περιβαλλοντικής οργάνωσης για επίσπευση του κρατικού προγράμματος μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Τον Ιανουάριο, όμως, αμερικανικό δικαστήριο απέρριψε την αγωγή 21 νέων, που κατηγορούσαν την κυβέρνηση για καταπάτηση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματός τους «στη ζωή και την ελευθερία» εξαιτίας της άρνησής της να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής.
Πριν από έναν χρόνο, η νεαρή Σουηδή ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ και άλλα 15 παιδιά κατέθεσαν προσφυγή σε επιτροπή του ΟΗΕ, υποστηρίζοντας ότι πέντε βιομηχανικές χώρες με μεγάλο όγκο εκπομπών καυσαερίων υποσκάπτουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των εναγόντων. Τον Μάιο, Βραζιλία, Γαλλία και Γερμανία, που κατονομάζονται στην προσφυγή της Τούνμπεργκ, ανακοίνωσαν ότι δεν στοιχειοθετείται αδίκημα.
