Δευτέρα, 16 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΠολιτικήΚυκλάδες - Μανιός: Κοιτώντας το παρελθόν με τα μάτια στραμμένα στο μέλλον

Κυκλάδες – Μανιός: Κοιτώντας το παρελθόν με τα μάτια στραμμένα στο μέλλον

|

Άρθρο του πρώην βουλευτή Κυκλάδων, Νίκου Μανιού στην εφημερίδα “Αυγή της Κυριακής” την 20η Ιουλίου 2020, με τίτλο “Κοιτώντας το παρελθόν με τα μάτια στραμμένα στο μέλλον”.

Τέσσερις δεκαετίες τώρα, ο νεοφιλελευθερισμός που κυριαρχεί κι έχει ανάγκη τον περιορισμό κοινωνικών και ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων για να πραγματοποιήσει το όραμά του -τον υπερπλουτισμό των ελίτ και τη φτωχοποίηση του κόσμου- ενισχύει και στη χώρα μας τα οράματα των νοσταλγών του δόγματος του «εχθρού λαού», των εποχών του ελέγχου

Του Νίκου Μανιού*

Ας μιλήσουμε λοιπόν ξανά για τη μακρινή (;) Μεταπολίτευση.

Ολόκληρα 46 χρόνια πέρασαν κι αυτή η ήπια, σχεδόν βελούδινη, λέξη περιέχει και περιγράφει την πολυσήμαντη βαθιά κοινωνική δυναμική που γαλουχήθηκε επί χρόνια, που υψωνόταν μέρα τη μέρα τρομερή, ιδίως τα τελευταία χρόνια της χούντας (1972-1974) «αναστατώνοντας τις στέρεες παρατάξεις» όπως λέει ο ποιητής μας.

Γιατί, τι ήταν η χούντα;

Μια βιτρίνα, μια γελοιωδέστατη στολή με κουμπιά κουμπωμένα, που έσερνε πίσω της σιδερόφρακτα συμφέροντα χωρίς ψυχή, ένας Σκαλούμπακας που νομίζει ότι ζει, ότι χειραγωγεί την κοινωνία, απλώνοντας την μπουγάδα των βασανιστηρίων και του θανάτου.

Αλλά η κοινωνία δεν είναι το σακάκι του πλούτου.

Ίσως η ονειροφαντασία του αυταρχισμού, η ανατριχιαστική προσδοκία του να είναι η κοινωνία άδειο κουτί -υποδοχέας εντολών, απαγορεύσεων και προγραμματισμών-, αλλά αυτό δεν συνέβη και δεν μπορούσε να συμβεί σ’ αυτή την πολύπαθη, ματοβαμμένη και υποψιασμένη ελληνική κοινωνία που γνώρισε όλα τα βάσανα του κόσμου στο πετσί της.

Δεν θα μιλήσω για μας που αντισταθήκαμε δραστήρια στη στρατιωτική δικτατορία, θα μιλήσω όμως για τις φυλακές και τις εξορίες που δεν ήταν μόνο σπουδαστήρια γνώσης. Εκεί ήταν που, φιλτραρισμένα στα μεγάλα κύματα του κοινωνικού σώματος, έφταναν τα μεγάλα δεδομένα, τα big data που λένε σήμερα.

Εκεί κατανοούσαμε τις αντιθετικές πορείες της κοινωνίας από τη μία και των δικτατόρων από την άλλη. Πολύ νωρίς νιώσαμε ότι σύντομα θα δούμε την κατάρρευσή τους, γνωρίζοντας ταυτόχρονα πως φτάναμε στο δύσβατο μονοπάτι του αίματος που αυτοί θα τραβούσαν.

Γελοίοι, επικίνδυνοι ηλίθιοι

Τα συμβάντα από τη μεριά τους:

Η γελοία προσπάθεια «φιλευλευθεροποίησης» του καθεστώτος, όπως την πρόβαλαν ξεφτιλισμένα πρόσωπα πρώην πολιτικών.

– Η αμνηστία ως πράξη δήθεν γενναιόφρονης ισχύος.

– Η άδεια για εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους και σύντομα οι διώξεις στους φοιτητές που είχαν δημιουργήσει μαζικό φοιτητικό κίνημα.

– Τα τανκς στο Πολυτεχνείο, οι νεκροί, οι διώξεις (ενώ κατέρρεαν, νόμιζαν πως θα μαζέψουν τα ασυμμάζευτα). Το πραξικόπημα του Ιωαννίδη στις 25.11.73, που ανέτρεψε τον Γ. Παπαδόπουλο. Ξανάνοιξαν οι τόποι εξορίας. Το πραξικόπημα Σαμψών στην Κύπρο, η τουρκική εισβολή, η προδοσία, το αίμα, η de facto διχοτόμηση του νησιού.

– Και το τελευταίο γελοίο: η επιστράτευση.

Αυτοί ήταν: γελοίοι, επικίνδυνοι ηλίθιοι.

Τα συμβάντα από τη μεριά της κοινωνίας:

– Καθημερινά ο κόσμος κατανοούσε τη δίκη του δυναμική, γινόταν βασική του ανάγκη να εκδηλωθεί, δεν ήθελε να λείπει απ’ αυτό που οι μαζικές, πια, πρωτοπορίες εξέφραζαν.

– Ο τόπος έβραζε.

– Οι αντιδικτατορικές οργανώσεις, δημοκρατικές, σοσιαλιστικές, κομμουνιστικές, ευρύτερα αριστερές, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αγωνίζονταν με αυταπάρνηση με κάθε δυνατό τρόπο, όπως και δημοκρατικές δυνάμεις μέσα στον στρατό, με κορύφωση τη στάση του πολεμικού πλοίου «Βέλος».

– Μαθητές, φοιτητές, εργαζόμενοι, αγρότες, Έλληνες μετανάστες στο εξωτερικό, άνθρωποι βασανισμένοι μέσα στις προηγούμενες σκληρές δεκαετίες, στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στον Εμφύλιο, στο μετεμφυλιακό αστυνομικό κράτος της Δεξιάς, ένιωθαν όλοι το «μέχρι εδώ».

Πολυτεχνείο και η εισβολή στην Κύπρο

Μεγάλα γεγονότα στη Νομική το ’72, στη Νομική το ’73, με κορύφωση την εξέγερση στο Πολυτεχνείο τον Νοέμβρη του ’73, όπου οι δικτάτορες άνοιξαν το μονοπάτι του αίματος.

Ήταν όμως φανερό ότι ο κόσμος αυτής της χώρας είχε, προ πολλού, ξεπεράσει το σοκ των πρώτων χρόνων. Δεν τους άντεχε, δεν τους ήθελε και το έλεγε μαζικά, με όλους τους δυνατούς τρόπους. Η χούντα κατέρρεε.

Η προδοσία στην Κύπρο, η εισβολή της Τουρκίας στο νησί, με χιλιάδες νεκρούς και αγνοούμενους και με 200.000 Ελληνοκύπριους πρόσφυγες, που ξεριζώθηκαν από το βορειοανατολικό κομμάτι του νησιού, έδωσαν το τελικό χτύπημα. Η χούντα κατέρρευσε.

Κάλεσε τότε τους παλιούς πολιτικούς να συνδράμουν.

Εκατοντάδες χιλιάδες λαού ήταν για μέρες και μήνες στους δρόμους και απαιτούσαν δημοκρατικό πολίτευμα, καινούριο σύνταγμα, τέλος στο μετεμφυλιακό κράτος, στον αντιλαϊκό νομικό λαβύρινθο και στα δίκτυα (κρατικά και παρακρατικά) που ποδηγετούσαν και ανέτρεπαν κάθε προοδευτικό βήμα, ισόβια τιμωρία στους δικτάτορες, τους συνεργάτες τους και τους βασανιστές.

Η κατάρρευση στην Κύπρο, η συνεχόμενη τουρκική εισβολή και κατοχή μεγάλου μέρους του νησιού ήταν η ανοιχτή πληγή που πλαισίωνε και περιόριζε τη δημοκρατική ανάσα που έπαιρνε ο κινητοποιημένος λαϊκός παράγοντας.

Δεν συνέβη ανατροπή του χουντικού καθεστώτος από τη λαϊκή εξέγερση, δεν καθόρισε την πτώση της χούντας ο εξεγερμένος λαός. Ο λαϊκός αγώνας δεν έριξε τη χούντα, ούτε διέλυσε τα δίκτυά της, όμως συνέβαλε τα μέγιστα στην οριστική κατάρρευσή της κάτω και από το βάρος της φριχτής προδοσίας της Κύπρου.

Το λαϊκό κίνημα σε εκείνο το πλαίσιο της πολεμικής ήττας και καταστροφής στην Κύπρο δεν ξεθεμελίωσε τη Βαστίλη του ελληνικού συντηρητισμού, κι αυτό παρά την ήττα και τη συρρίκνωση του κοινωνικού συντηρητισμού.

17b-udpvgbhz.jpg

Συμβιβασμός από τα «πάνω»

Έτσι, η συντηρητική παράταξη διαχειρίστηκε με επάρκεια όλη αυτή τη λαϊκή δυναμική και κατάφερε με την επάνοδο του Καραμανλή (μετά τη δεκαετή αυτοεξορία του στο Παρίσι), την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας και την καθοριστική βοήθεια των στηριγμάτων της στο εξωτερικό να διαχειριστεί την επικίνδυνη για κείνη την κατάσταση.

Το συντηρητικό σύστημα, με τα ισχυρά του ερείσματα και δίκτυα στο κράτος, βρέθηκε μπροστά στο επίφοβο λαϊκό ξέσπασμα, που όμως είχε ισχνή οργανωτική δομή και κατεύθυνση και επικράτησε. Χρησιμοποίησε την υιοθέτηση κανόνων του δημοκρατικού αστισμού ως κύριο όπλο κατευνασμού απέναντι στο ξέσπασμα της λαϊκής οργής.

Έγιναν ελεύθερες εκλογές, ο Καραμανλής απέσπασε τεράστια κοινωνική αποδοχή. Έγινε το δημοψήφισμα και η λαϊκή ψήφος κατήργησε τη βασιλεία.

Έγινε καινούργιο σύνταγμα και η κοινωνία το υπερψήφισε ως ένα σύγχρονο δημοκρατικό σύστημα αξιών και κανόνων της ελληνικής αστικής δημοκρατίας. Καταργήθηκαν τα πιο εμφανή νομικά στηρίγματα του μετεμφυλιακού κράτους ελέγχου και ασφυκτικής δίωξης του «εσωτερικού εχθρού», η κομμουνιστική Αριστερά αποκόμισε τα πολιτικά δικαιώματα που της αφαιρούνταν όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, αφού θεωρούνταν ακόμη «εν όπλοις», «εσωτερικός εχθρός».

Αλλά ο αντικομμουνισμός στημένος Ηρακλής του συστήματος, το χαρτί των κοινωνικών φρονημάτων ακόμη φόβητρο και στυλοβάτης, ο χαφιές και η παρακολούθηση ανθισμένες πρακτικές του κράτους και των μηχανισμών.

Η ισόβια τιμωρία δικτατόρων, συνεργατών, βασανιστών κλείστηκε στο κουτί του «στιγμιαίου εγκλήματος» και των «πρωτεργατών» του στρατιωτικού πραξικοπήματος, όπως άλλωστε και η προδοσία της Κύπρου έγινε ο «φάκελος της Κύπρου» και αφέθηκε έως τη δεκαετία του ’80 να ερευνηθεί από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, έχοντας καλά κρυμμένα πρόσωπα, δίκτυα, εξωτερικές παρεμβάσεις και εγκλήματα κατά του κυπριακού λαού.

«Στάχτη στα μάτια του κόσμου»

Όσο για την «αποχουντοποίηση», ένα από τα κυρία αιτήματα του λαϊκού κινήματος, ό,τι λίγο έγινε ήταν «στάχτη στα μάτια του κόσμου». Μια χαρά ενσωματώθηκαν όλοι τους, ορισμένοι με τιμές, τα δίκτυα ανέγγιχτα για να προσφέρουν τις «υπηρεσίες τους» στη νέα συντηρητική πολιτική.

Tελειώνοντας, θέλω να πω και τούτο: από τον Δεκέμβριο του ’73 μας είχαν εξορίσει στη Γυάρο μερικές δεκάδες αντιδικτατορικών όλων των πολιτικών αποχρώσεων. Η 23η Ιουλίου του ’74, κατάρρευση της χούντας, μας βρήκε εκεί.

Λοιπόν, το πλοίο που μας έφερνε στον Πειραιά στις 24 ή 25 Ιουλίου, δεν θυμάμαι ακριβώς, δεν μας αποβίβασε στον Πειραιά. Πατήσαμε γη στο Πόρτο Ράφτη. Αυτό δείχνει τον φόβο τους αλλά και το μεγαλείο του λαϊκού ξεσπάσματος που προσπαθούσαν να συγκρατήσουν. Ήταν η στιγμή που τα χαλινάρια είχαν πολλά δεδομένα ανοιχτά. Και μ’ αυτόν, τον μακρινό τώρα φόβο μιλούν για την «παθολογία» της Μεταπολίτευσης ποιοι; Αυτοί ακριβώς που είναι προσηλωμένοι ακόμη στο δόγμα του «εχθρού λαού».

Τέσσερις δεκαετίες τώρα, ο νεοφιλελευθερισμός που κυριαρχεί κι έχει ανάγκη τον περιορισμό κοινωνικών και ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων για να πραγματοποιήσει το όραμά του -των υπερπλουτισμό των ελίτ και τη φτωχοποίηση του κόσμου- ενισχύει και στη χώρα μας τα οράματα των νοσταλγών αυτών των εποχών του ελέγχου.

* Ο Νίκος Μανιός – με καταγωγή από τη Νάξο – είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην βουλευτής Κυκλάδων


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Ναξιακά Γράμματα: 15 χρόνια πνευματικής συνέχειας, Κυκλοφόρησε το 54ο τεύχος

Μελετήματα για την αγροτική κληρονομιά, την απεραθίτικη παράδοση και τη μικρασιατική μνήμη – Αφιέρωμα στη γυναικεία ποίηση της Απειράνθου

Νίκος Ρογκαβόπουλος: “έκλεψε την παράσταση” στην τελετή λήξης της ΑΕ Σαντορίνης

Ο διεθνής άσος της Μπασκόνια και μεταγραφικός στόχος του Παναθηναϊκού βρέθηκε στο κλειστό του ΔΑΠΠΟΣ, αποθεώθηκε από μικρούς και μεγάλους και έδειξε την αγάπη του για τη Σαντορίνη

Δονούσα: Ένας καλοκαιρινός προορισμός με ψυχή, τι πρέπει να γνωρίζετε πριν το ταξίδι σας

Η Κοινότητα Δονούσας ενημερώνει με σεβασμό και αγάπη τους επισκέπτες για βασικές οδηγίες που διαφυλάσσουν την ταυτότητα, το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής στο νησί.

Η Νάξος ζωντανεύει την ιστορία της με την εφαρμογή NAXOS AR!

Καινοτόμες πινακίδες με QR code στον Ναό του Απόλλωνα προσκαλούν κατοίκους και επισκέπτες σε μια εικονική αναβίωση του μνημείου – Μια πρωτοβουλία του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.

Κίμωλος: Η αθόρυβη ομορφιά του Αιγαίου, είναι ένας μυστικός Παράδεισος (video)

Από την Ψάθη στο Χωριό, ένα αυθεντικό ταξίδι στη γαλήνη, την αρχιτεκτονική και την αύρα του Αιγαίου

Kανονισμοί άρδευσης έως το 2026: Τέλος στις σπατάλες, αρχίζει η ορθή διαχείριση ύδατος

Ριζική αναδιάρθρωση στον αγροτικό υδατικό τομέα με σύγχρονους κανόνες, ενίσχυση παρακολούθησης και αξιοποίηση ανακυκλωμένου νερού – Προχωρούν έργα 500 εκατ. ευρώ.

Santo Wines – Καινοτομία στην παραγωγή οίνου: Μη οινοπνευματική οινοποίηση ΠΟΠ Σαντορίνη & ΠΓΕ Κυκλάδες

Παρουσίαση της πιλοτικής εφαρμογής νέας τεχνολογίας αφαίρεσης αλκοόλης με διατήρηση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών

Χωρίς Τέλος Ταφής οι εισφορές των Δήμων στον ΦοΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου

Η Γενική Συνέλευση του ΦοΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου, που πραγματοποιήθηκε στη Μύκονο το Σάββατο 14 Ιουνίου, επικύρωσε τους νέους Πίνακες Εισφορών των Δήμων, σε εφαρμογή του ν. 5193/2025

Στην Τήνο ο Γιάννης Βρούτσης: Ανακοινώνει Κολυμβητήριο 2 εκατ. ευρώ

Μεγάλη ημέρα για τον αθλητισμό στις Κυκλάδες – Στην Τήνο ο Αν. Υπουργός Αθλητισμού μαζί με κορυφαίους αθλητές για την ανακοίνωση του σύγχρονου κολυμβητηρίου στο νησί.

Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων: Φαβορί με γκολ και combo bets

Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων: Τσέλσι, Μπενφίκα και Φλαμένγκο στο επίκεντρο

Κόρωνος (Λυώνας) – Αντώνης Παπακωνσταντής: Έφυγε ξαφνικά, αλλά θα μείνει για πάντα δίπλα μας

Μια συγκινητική αποχαιρετιστήρια ανάρτηση του Γιώργου Κουφόπουλου για τον αγαπημένο φίλο, συνοδοιπόρο και πρώην πρόεδρο του συλλόγου

Ν. Πιτταράς: “Το ότι χτίζουν όπου να ’ναι, το ότι βάζουν τσάπες μέσα στη θάλασσα και βγάζουν τα βράχια, είναι κατάντια για τη Νάξο”

Οι αγρότες της Νάξου πιέζονται από τον υπερτουρισμό, που απορροφάει ολοένα και περισσότερους υδάτινους πόρους και επεκτείνεται με τη δόμηση. Μπορεί να βρεθεί ισορροπία; Η «Κ» μίλησε με όλες τις πλευρές της τοπικής κοινωνίας

Δέκα σχολεία των Κυκλάδων περιμένουν διευθυντή, θέση ευθύνης και καρδιάς (πίνακας)

Ανοιχτή η προκήρυξη για τους εκπαιδευτικούς που θέλουν να στελεχώσουν τις σχολικές μονάδες νησιών όπως η Νάξος, η Σίφνος, η Κύθνος και η Μύκονος ως διευθυντές (πίνακας)

Νάξος – Βαραμέντη Στάθυ: “Ένας χρόνος χωρίς τον Κώστα μας”

Μια συγκινητική ανοιχτή επιστολή (συνάμα κάλεσμα ενόψει του ετήσιου μνημόσυνου) της συζύγου του, Βαραμέντης Στάθυ, για τον άνθρωπο που σημάδεψε με την καλοσύνη, τη γενναιοδωρία και την αγάπη του τις ζωές όλων μας

Αθήνα – Σύνταγμα: Θρήνος για τον Ανδρέα Κυριακόπουλο

Η ανακοίνωση της ProSport για τον ξαφνικό θάνατο του εκλεκτού συνεργάτη – «Το κενό του είναι δυσαναπλήρωτο, καλό ταξίδι φίλε…»

Europa Nostra: Διεθνής διάκριση για τον Πύργο “Κάμπονες 1615” στη Νάξο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Ένα ζωντανό σύμβολο πολιτιστικής αναγέννησης και βιώσιμης αποκατάστασης από τις Κυκλάδες ανάμεσα στα κορυφαία παραδείγματα ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς για το 2025

Συρματοπλέγματα στον Λυώνα και η επικείμενη (14/06) επίσκεψη Μενδώνη στη Νάξο

Κάτοικοι καταγγέλλουν αυθαίρετη περίφραξη αιγιαλού και προσβολή ιστορικού μνημείου – Σιωπή από τις Αρχές εν αναμονή της επίσκεψης της Υπουργού Πολιτισμού

ΔΕΔΔΗΕ – Νάξος: Διακοπή ρεύματος μεθαύριο Παρασκευή 13 Ιουνίου, ποιες περιοχές επηρεάζονται

Προγραμματισμένες εργασίες του ΔΕΔΔΗΕ από τις 09:30 έως τις 12:30 – Προειδοποίηση για πρόωρη επαναφορά ρεύματος

Νάξος: Μπήκαν τα θεμέλια της νέας πτέρυγας του Νοσοκομείου, ένα όραμα γίνεται πράξη

Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί την έναρξη της ουσιαστικής αναβάθμισης της δημόσιας υγείας στη Νάξο, με την τοπική κοινωνία να παρακολουθεί με ελπίδα και προσδοκία την πρόοδο του έργου.

Στέλλα Τσουνέλλη – Φουτάκογλου: Η τελευταία κεντήστρα της παράδοσης στη Χώρα της Νάξου

Από τη Μικρά Ασία στη Νάξο, η κυρία Στέλλα υφαίνει με βελόνα και νήμα τις μνήμες, τις ρίζες και την ψυχή ενός τόπου που δεν ξεχνά.