Τρίτη, 25 Φεβρουαρίου, 2025
ΑρχικήΔιεθνήΑιγαίο: Για δες καιρό που διάλεξαν οι Τούρκοι να αποκτήσουν "σύνορα" με...

Αιγαίο: Για δες καιρό που διάλεξαν οι Τούρκοι να αποκτήσουν “σύνορα” με τη Νάξο;

|

Μέσα από την ανάλυση του Παναγιώτη Σωτήρη (για τα Νέα) έχουμε μία πρώτη εικόνα γιατί η Τουρκία κάθε τόσο και λίγο εγείρει αιτήματα διεκδίκησης… 

Και η Τουρκία επιμένει να ανακυκλώνει σταθερά όλο το φάσμα αμφισβητήσεων των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων Η αποκάλυψη του Βήματος και του Άγγελου Αθανασόπουλου ότι η Τουρκία θέτει ξανά ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και της Δωδεκανήσου ήρθε να θυμίσει τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία τις τελευταίες δεκαετίες ανακυκλώνει συστηματικά τα ίδια ζητήματα, με απώτερο σκοπό να διαμορφώσει μια εικόνα γενικευμένης ύπαρξης «γκρίζων ζωνών», κάτι που κατά τη γνώμη της τουρκικής διπλωματίας θα διευκολύνει μια συνολική αναδιαπραγμάτευση του καθεστώτος στο Αιγαίο και συνολικά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Τι ήταν η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών

Είναι αλήθεια ότι προηγούμενες συνθήκες όρισαν ένα καθεστώς μερικής ή ολικής αποστρατιωτικοποίησης για αρκετά νησιά του Αιγίου. Το θέμα του καθεστώτος των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου τέθηκε καταρχάς μετά την απελευθέρωσή τους στο τέλος των Βαλκανικών Πολέμων. Η απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων της 1/14ης Φεβρουαρίου 1914, με την οποία αναγνωρίστηκε η ελληνική κυριαρχία όντως έθετε ζήτημα μη οχύρωσης και αποστρατιωτικοποίησης.

Αργότερα με τη Συνθήκη της Λωζάννης η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος και η Ικαρία ορίζονται ως μερικώς αποστρατιωτικοποιημένες περιοχές. Απαγορεύτηκαν οι ναυτικές εγκαταστάσεις ή τα μεγάλα οχυρωματικά έργα και επιτράπηκε μόνο μικρή παρουσία στρατιωτικής δύναμης («εις στον συνήθη αριθμόν δια την στρατιωτικήν υπηρεσίαν καλουμένων») και δύναμης χωροφυλακής και αστυνομίας.

Η Σύμβαση της Λωζάννης για το καθεστώς των Στενών, που συνδέεται με τη Συνθήκη της Λωζάννης και αφορούσε την ασφάλεια στα Στενά, ρητά όριζε πλήρη αποστρατιωτικοποίηση της Λήμνου και της Σαμοθράκης και αντίστοιχα της Ίμβρου, της Τενέδου και των Λαγουσών Νήσων. Όμως, η Σύμβαση του Μοντραί του 1936 κατήργησε τη Σύμβαση της Λωζάννης και κατά την πάγια θέση της ελληνικής πλευράς δεν επέτρεψε μόνο την επαναστρατιωτικοποίηση της Ίμβρου και της Τενέδου αλλά και της Λήμνου και της Σαμοθράκης.

Η Συνθήκη των Παρισίων του 1947 εκχώρησε τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα και έχει ρητή αναφορά σε πλήρη αποστρατιωτικοποίησή τους. Αυτό είχε να κάνει και με το κλίμα του αναδυόμενου Ψυχρού Πολέμου (ενδεικτικά υπήρξε πρόβλεψη αποστρατιωτικοποίησης άλλων περιοχών).

Η ελληνική επιλογή για επαναστρατιωτικοποίηση

Τα πράγματα άλλαξαν σημαντικά μετά την επιδείνωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και ιδίως μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974. Η Ελλάδα εκτίμησε ότι η Τουρκία προχωράει σε μια νέα επιθετική κατεύθυνση οδήγησε τις ελληνικές κυβερνήσεις στην επιλογή για επαναστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου. Σε αυτό συνετέλεσε και η ίδρυση το 1975 από την Τουρκία της «Στρατιάς του Αιγαίου» (Τέταρτη Στρατιά) με έδρα τη Σμύρνη.

Σε αυτό το πλαίσιο επιλέχτηκε η επαναστρατιωτικοποίηση των νησιών με βάση το άρθρο 51 του Χάρτη του ΟΗΕ που ρητά επιτρέπει σε μία χώρα την αναγκαία αμυντική προπαρασκευή για να μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας

Ουσιαστικά, τις τελευταίες δεκαετίες η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι σε σχέση με το καθεστώς των νησιών υπάρχει μια συνολική αλλαγή των συνθηκών σε σχέση με την εποχή της υπογραφής των Συνθηκών (π.χ. δεν υπάρχει πλέον ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-ΕΣΣΔ), ότι υπάρχει θέμα απειλής, νόμιμης προληπτικής άμυνας και αντιμέτρων απέναντι σε προπαρασκευή επιθετικών ενεργειών.

Πάγια θέση της ελληνικής πλευράς είναι το δικαίωμα αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο, εξ ου η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης το 1994 ρητά να εξαιρέσει από την αρμοδιότητα του Διεθνούς Δικαστηρίου οποιαδήποτε διαφορά συνδέεται με στρατιωτικά μέτρα αμυντικού χαρακτήρα που έχουν ληφθεί από την Ελλάδα για λόγους εθνικής άμυνας.

Η τουρκική θέση: σύνδεση αποστρατιωτικοποίησης και κυριαρχίας

Η Τουρκία εδώ και δεκαετίες αμφισβητεί ποικιλοτρόπως το δικαίωμα παρουσία αμυντικών δυνάμεων πάνω στα νησιά του Αιγαίου, καταγγέλλοντας την Ελλάδα για παραβίαση των σχετικών συνθηκών. Ωστόσο, ο πυρήνας της τουρκικής αμφισβήτησης δεν αφορά στενά το ζήτημα της παρουσίας ή όχι ελληνικών ενόπλων τμημάτων πάνω στα νησιά. Η Τουρκία κυρίως θέλει με αυτό τον τρόπο να θεμελιώσει ζήτημα κυριαρχίας.

Σύμφωνα με την τουρκική ερμηνεία της ακολουθίας των συνθηκών που διαμορφώνουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, στην Ελλάδα τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου παραχωρήθηκαν με την απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων του Φεβρουαρίου 1914 που ρητά αναφέρεται σε αποστρατιωτικοποίηση. Για την τουρκική ερμηνεία αυτό σημαίνει ότι η αποστρατιωτικοποίηση είναι αναγκαία συνθήκη για την παραχώρηση και άρα η επαναστρατιωτικοποίηση εγείρει ζήτημα αμφισβήτησης της παραχώρησης και της ελληνικής κυριαρχίας.

Επιπλέον, υπάρχει και ένας ακόμη λόγος που η Τουρκία εδώ και δεκαετίες εγείρει αυτό το θέμα. Ενώ στα περισσότερα ζητήματα των ελληνοτουρκικών διαφορών η Τουρκία κατά βάση αμφισβητεί το εάν έχουν εφαρμογή κανόνες διεθνούς  δικαίου (π.χ. θεωρεί casus belli την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. ή αμφισβητεί την αναγνωρισμένη από το διεθνές δίκαιο της θάλασσας αυτοτελή υφαλοκρηπίδα των νησιών), το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης είναι το μόνο για το οποίο μπορεί να επικαλείται το γράμμα των συνθηκών, αν και όχι απαραίτητα το πνεύμα του διεθνούς δικαίου.

Η λογική των γενικευμένων «γκρίζων ζωνών»

Προφανώς κανείς δεν πιστεύει ότι το επιχείρημα για τη σύνδεση κυριαρχίας και αποστρατιωτικοποίηση θα μπορούσε να έχει κάποια τύχη. Ούτε είναι εύκολο, ιδίως στον σύγχρονο κόσμο με την αυξημένη αστάθεια, να έχει κάποια απήχηση ένα αίτημα παραίτησης από λήψη αμυντικών μέτρων τα οποία όλες οι χώρες θεωρούν αυτονόητα.

Όμως, η Τουρκία γνωρίζει ότι όσο πιο πολλές αμφισβητήσεις εγείρει, όσο πιο πολλά θέματα ορίζει ως διαφιλονικούμενα, όσο περισσότερο υπογραμμίζει υποτιθέμενα προβλήματα παραβίασης του διεθνούς δικαίου, όσο περισσότερες περιοχές θεωρεί ότι δεν έχουν αποσαφηνισμένη κυριαρχία, τόσο περισσότερο διευκολύνεται στο στρατηγικό της στόχο για μια διαπραγμάτευση εφ’ όλης της ύλης που θεωρεί ότι είναι και ο τρόπος για την ικανοποίηση του μεγαλύτερου εύρους αξιώσεών της.

Κείμενο του Παναγιώτη Σωτήρη στην εφημερίδα “Τα Νέα” 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Ελλάδα: Μετά το “Υπάρχω” έρχεται ταινία και για τον Τόλη Βοσκόπουλο

Ετοιμάζεται ταινία για τον Τόλη Βοσκόπουλο μετά την επιτυχία του «Υπάρχω» - Ποιοι είναι οι υποψήφιοι τραγουδιστές για τον ρόλο

ΕΚΠΑ: Η ομάδα Nature4Nature στον τελικό του Ευρωπαϊκού διαγωνισμού BlueInvest Awards 2025

Η ομάδα Nature4Nature του ΕΚΠΑ στον τελικό του Ευρωπαϊκού διαγωνισμού BlueInvest Awards 2025

Τ. Τρύπη: “Το θέατρο είναι o καθρέφτης της ζωής μας” (video)

Τι λέει η Τάνια Τρύπη στον Νίκο Σκορδιαλό ενόψει της αποψινής παράστασης "Αγουρα Κεράσια": Είναι μεγάλη η χαρά που θα βρεθούμε στο θέατρο "Ιάκωβος Καμπανέλλης"

Μήλος: Στα σκαριά βρίσκονται 48 νέα ξενοδοχεία (!!!)

Η κατασκευή κοντά στο Σαρακήνικο είναι μόνο ένα μικρό μέρος της οικοδομικής δραστηριότητας που θα προσθέσει στο νησί έως και 2.674 κλίνες.

Στοιχηματική δραστηριότητα ανά γενιά: Ποια παίζει περισσότερο;

Ποιοι παίζουν περισσότερο τυχερά παιχνίδια: Boomers, Millennials & Zoomers;

Παροναξία – Προστασίας Άγριας Ζωής: Τρία περιστατικά με τραυματισμό θαλάσσιας χελώνας, μία σώθηκε

Τρεις θαλάσσιες χελώνες σε κίνδυνο στην Πάρο και Νάξο – Μόνο μία διασώθηκε με παρέμβαση εθελοντών και του Συλλόγου Προστασίας Αγριας Ζωής

Εκτακτο: Φωτιά σε εξέλιξη σε περιοχή προς Σταυρό Κεραμωτής

Φωτιά σε εξέλιξη στη περιοχή Σίφωνες στο δρόμο προς τον Σταυρό της Κεραμωτής

Express Skopelitis: Το Σάββατο 1η Μαρτίου το τελευταίο ταξίδι πριν την “ακινησία”

Πότε θα ξεκινήσει η ετήσια ακινησία του Express Skopelitis; Η ανακοίνωση από το Zas Travel

Νάξος – Κινηματογραφική Λέσχη: Τριάντα (30) χρόνια λαμπαδηφορίας συμπληρώνονται φέτος

Τριάντα (30) χρόνια Κινηματογραφική Λέσχη Νάξου - Τριάντα Χρόνια Λαμπαδηφορία - δείτε την αφίσα της δράσης την 1η Μαρτίου

Σαντορίνη: Διαμαρτυρία εργαζομένων στο Υπουργείο Εργασίας

Με κινητοποίηση στο υπ. Εργασίας απαίτησαν μέτρα στήριξης των εργαζομένων της Σαντορίνης

Κυκλάδες (Σαντορίνη – Αμοργός): Παγώνουν οι κρατήσεις, τι λένε οι αρμόδιοι

Μείωση 15% από τους tour operators και 50% από τους μεμονωμένους τουρίστες - Τι λένε σε Σαντορίνη - Αμοργό και Πάρο

Εκτακτο: Φωτιά σε εξέλιξη σε περιοχή προς Σταυρό Κεραμωτής

Φωτιά σε εξέλιξη στη περιοχή Σίφωνες στο δρόμο προς τον Σταυρό της Κεραμωτής

Νάξος – Αεροδρόμιο: Τον Μάρτιο θα κλείσει για τρεις εβδομάδες λόγω εργασιών αναβάθμισης

Οι εργασίες καλά κρατούν στο αεροδρόμιο της Νάξου - Ερχεται αναστολή λειτουργίας λόγω εργασιών στο διάδρομο προσγείωσης - απογείωσης για δια πλάτυνση

Νάξος – Αγερσανί: “Εφυγε” από τη ζωή ο Γιάννης “Αμερικάνος” Μαργαρίτης

Σε ηλικία 91 ετών έφυγε από τη ζωή ο Γιάννης "Μπαρμπούνης - Αμερικάνος" Μαργαρίτης - Αύριο Τρίτη (25/02) η εξόδιος Ακολουθία στον Αγιο Σπυρίδωνα Αγίου Αρσενίου

Κακοκαιρία “Coral”: Η Νάξος ξύπνησε με 0 βαθμούς θερμοκρασία και αίσθηση ψύχους στους – 4

Πως ξύπνησαν σήμερα (21/02) οι Κυκλάδες - Με αίσθηση ψύχους στους -4 βαθμούς η Απείρανθος και Κωμιακή... Πως είναι οι υπόλοιπες Κυκλάδες

Νάξος: Παγετός στο δρόμο προς Κεραμωτή, προσοχή στους οδηγούς (video)

Ορεινή Νάξος.. Χιόνισε τα ξημερώματα του Σαββάτου, η θερμοκρασία στους μηδέν βαθμούς και παγετός στο δρόμο. Προσοχή (video)

Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων: Στη δημοσιότητα το πρόγραμμα των αποκριάτικων εκδηλώσεων

Ανακοινώθηκε το πρόγραμμα των αποκριάτικων εκδηλώσεων Νάξου και Μικρών Κυκλάδων - Πότε ξεκινούν, οι διαδρομές των Κορδελάτων και το Καρναβάλι

Sea Jets: Σε Σχοινούσα και Ηρακλειά φέτος θα δούμε το “Champion Jet 3” (pinakas)

To "Champion Jet 3" αναλαμβάνει να καλύψει τις δρομολογιακές ανάγκες του καλοκαιριού σε Σχοινούσα - Ηρακλειά ενώνοντας με Νάξο και Κουφονήσια (πίνακας)

Σαντορίνη – Λέκκας: Δύο τα σενάρια “Σταδιακή αποκλιμάκωση ή σεισμός 6 Ρίχτερ”

Επίσκεψη Λέκκα - Ευελπίδου στην Σαντορίνη - Οι συζητήσεις, οι διαπιστώσεις και τα δύο βασικά σενάρια που υπάρχουν στο τραπέζι από ΕΚΠΑ

Κυκλάδες: Οι Ασφαλιστικές εξαιρούν τον .. σεισμό από ανανεώσεις συμβολαίων (!!!)

Οι ασφαλιστικές εξαιρούν τον… σεισμό από τις ανανεώσεις συμβολαίων σε νησιά των Κυκλάδων - Ποια νησιά είναι στο επίκεντρο