Η Ολομέλεια του ΣτΕ απέρριψε τις αιτήσεις ακυρώσεως του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αθηνών και άλλων, κατά της νομιμότητας του ΠΔ 64/2018 με το οποίο επετράπη η ίδρυση φαρμακείου και από μη φαρμακοποιό.
Η εικόνα που είχαμε για τα φαρμακεία της γειτονιάς φτάνει στο τέλος της… κι αυτό γιατί; Νόμιμη κρίθηκε με σειρά αποφάσεων της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας η ίδρυση φαρμακείων και από μη φαρμακοποιούς, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις του 2018, με την προϋπόθεση ότι επιστημονικός υπεύθυνος θα είναι πάντα φαρμακοποιός, που θα μετέχει στο εταιρικό σχήμα με ποσοστό τουλάχιστον 33%.
Οπως αποφασίστηκε από την Ολομέλεια του ΣτΕ, το νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει από το 2018 είναι συνταγματικό για την εισαγωγή και μη φαρμακοποιών στις εταιρείες που έχουν φαρμακεία (ΕΠΕ) με τις προϋποθέσεις της ευθύνης και της μετοχικής σύνθεσης και φαρμακοποιών, όπως ορίζει ο σχετικός νόμος.
Ετσι, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (πρόεδρος η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου και εισηγήτριες οι σύμβουλοι Επικρατείας Μαρίνα Παπαδοπούλου και Ολγα Παπαδοπούλου), με μία σειρά αποφάσεών της (201-208/2020) απέρριψε τις αιτήσεις ακύρωσης του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου, του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής κ.λπ., με τις οποίες αμφισβητήθηκε η νομιμότητα των διατάξεων του Προεδρικού Διατάγματος 64/2018, που ρυθμίζει τα δεδομένα ίδρυσης των φαρμακείων και τις προϋποθέσεις άσκησης του επαγγέλματος του φαρμακοποιού.
Με το Προεδρικό Διάταγμα 64/2018 επετράπη η ίδρυση φαρμακείων και από φυσικά πρόσωπα μη φαρμακοποιούς υπό ορισμένες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το ασυμβίβαστο της ιδιότητας εταίρου εταιρείας φαρμακείου, με την ιδιότητα του εταίρου επιχείρησης δραστηριοποιούμενης στο χονδρικό εμπόριο φαρμάκων, του ιατρού κ.λπ.
Πως μεταφράζετε αυτό; Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, η ρυθμιστική παρέμβαση του κράτους στις επιχειρηματικές δραστηριότητες με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών υγείας, στις οποίες περιλαμβάνεται και η ίδρυση και λειτουργία φαρμακείων, δικαιολογείται από επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος, που συνίσταται, προεχόντως, στην ανάγκη προστασίας της υγείας των πολιτών, και είναι επιτρεπτή, υπό την προϋπόθεση ότι δεν παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας.
Επιπλέον , τα φαρμακεία τα οποία διαθέτουν στο κοινό αγαθά ζωτικής σημασίας για τη διαφύλαξη και την αποκατάσταση της υγείας, δεν αποτελούν αμιγώς εμπορικές επιχειρήσεις, υποκείμενες στους όρους του ελεύθερου ανταγωνισμού, η ρύθμιση δε του καθεστώτος πρόσβασης στο επάγγελμα του φαρμακοποιού, καθώς και του καθεστώτος άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας της λιανικής πώλησης φαρμάκων, πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ιδιομορφία των φαρμακείων, στα οποία η εμπορική δραστηριότητα συνδυάζεται με την υπεύθυνη επιστημονική παροχή υπηρεσιών, που εγγυάται την ελεγχόμενη και ορθολογική διακίνηση των φαρμάκων, και με την κοινωνική αποστολή του φαρμακοποιού.
Επίσης, με δεδομένο ότι το κόστος των χορηγουμένων φαρμάκων καλύπτεται, κατά μεγάλο μέρος, από τους οικείους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, ο νομοθέτης μπορεί να συνεκτιμά και τον κίνδυνο κατασπατάλησης των περιορισμένων οικονομικών πόρων, που διατίθενται από τον κρατικό προϋπολογισμό στους ασφαλιστικούς οργανισμούς για την υγειονομική περίθαλψη των ασφαλισμένων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα μέλος της Ολομέλειας μειοψήφησε διατυπώνοντας την άποψη ότι η διάταξη , που προβλέπει τη χορήγηση άδειας και σε ιδιώτες μη φαρμακοποιούς, είναι αντισυνταγματική υπογραμμίζοντας πως η συνταγματικώς επιβαλλόμενη προστασία της δημόσιας υγείας επιτυγχάνεται μόνο εφόσον η άδεια ίδρυσης φαρμακείων επιφυλάσσεται αποκλειστικά σε φαρμακοποιούς, οι οποίοι παρέχουν τις εγγυήσεις για την δέουσα άσκηση του φαρμακευτικού επαγγέλματος.
