Από τις 16 Δεκεμβρίου και σε συνεργασία με το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων η έκθεση «Από τον κόσμο του Ομήρου. Τήνος και Κυκλάδες στη Μυκηναϊκή εποχή» αφήνει τις Κυκλάδες και θα βρίσκεται στο «Μουσείο Μπενάκη»
Εγκαίνια της περιοδικής έκθεσης στο Μουσείο Μπενάκη… ο λόγος για την έκθεση «Από τον κόσμο του Ομήρου. Τήνος και Κυκλάδες στη Μυκηναϊκή εποχή», η οποία πακετάρει από την Τήνο και παίρνει το δρόμο για την Αθήνα και το Μουσείο Μπενάκη…
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς και το Μουσείο Μπενάκη εγκαινιάζουν τη Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2019 την αρχαιολογική έκθεση «Από τον κόσμο του Ομήρου. Τήνος και Κυκλάδες στη Μυκηναϊκή εποχή», στο Μουσείο Μπενάκη/Πειραιώς 138.
Η έκθεση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2019 στην Τήνο, στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, ως αποτέλεσμα της γόνιμης συνεργασίας του Ιδρύματος με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, συγκεντρώνοντας το ενδιαφέρον 23.000 Ελλήνων και ξένων επισκεπτών.
Πρόκειται για μία εικόνα της φυσιογνωμίας και της σπουδαιότητας του Μυκηναϊκού πολιτισμού στο Κυκλαδικό αρχιπέλαγος, που καταγράφεται μέσα από 150 περίπου αρχαιολογικά ευρήματα από την Τήνο, την Νάξο, τη Δήλο, τη Μύκονο, την Πάρο, τη Μήλο, τη Σίφνο, και την Κέα. Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων, η λατρεία, τα ταφικά έθιμα, ακόμη και ο πόλεμος σ΄αυτούς τους μακρινούς αιώνες, και συγκεκριμένα από το 1400 ως το 1100 π.Χ. περίπου, αποκαλύπτονται μέσα από τα αντικείμενα αυτά, μιλώντας για έναν σπουδαίο και περήφανο κόσμο, για τον οποίο είπαν πολλά από την αρχαιότητα ήδη τα έπη του Ομήρου.
Η παρουσίαση της έκθεσης στην Αθήνα σε συνεργασία και με το Μουσείο Μπενάκη, στόχο έχει τη διεύρυνση του κοινού των επισκεπτών, ευελπιστώντας η δράση να τύχει της ένθερμης υποδοχής και στήριξης που της αρμόζει.
Η διοργάνωση της περιοδικής έκθεσης «Από τον κόσμο του Ομήρου. Τήνος και Κυκλάδες στη Μυκηναϊκή εποχή» είχε ως αφορμή την παρουσίαση, για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό, των ευρημάτων του μυκηναϊκού θολωτού τάφου της Αγίας Θέκλας (13ος-12ος αι. π.Χ.) στη βόρεια Τήνο. Ο τάφος αποκαλύφθηκε τυχαία κατά τις εργασίες διάνοιξης δρόμου και τα υπολείμματά του ανασκάφηκαν από τον αείμνηστο τηνιακό αρχαιολόγο Γεώργιο Δεσπίνη, το 1979. Τόπος ταφής ενός γένους «αριστοκρατών», ο τάφος της Αγίας Θέκλας είναι ένας από τους μόλις τρεις γνωστούς θολωτούς μυκηναϊκούς τάφους στις Κυκλάδες και αποτελεί τη μοναδική, προς το παρόν, επιβεβαιωμένη μυκηναϊκή θέση στην Τήνο. Τα πλούσια ευρήματα του τάφου αποκαλύπτουν το υψηλό πολιτισμικό επίπεδο της εποχής και αποτελούν πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τις ταφικές πρακτικές, την κοινωνική οργάνωση και την τέχνη στη διάρκεια των τελευταίων αιώνων της 2ης χιλιετίας π.Χ. στις Κυκλάδες.
Ένας ακόμη θολωτός, μυκηναϊκός τάφος στα Αγγελικά της Μυκόνου (13 ος π.Χ. αιώνας), που ανήκε σε πλούσιο γένος με διακεκριμένη κοινωνικά θέση έκρυβε, μεταξύ άλλων, χρυσά κοσμήματα κι έναν σφραγιδόλιθο από ορεία κρύσταλλο με παράσταση λιονταριού που επιτίθεται σε ελάφι. Εισαγωγής από την Κύπρο θεωρούνται, εξάλλου, τα πολύτιμα αντικείμενα από ελεφαντόδοντο, που βρέθηκαν στην Δήλο, όπως το περίφημο «Πλακίδιο του Πολεμιστή» (14 ος – 13 ος π.Χ. αιώνας), που αναπαριστά έναν άνδρα με τον οπλισμό του (δόρυ, ασπίδα) και το οδοντόφρακτο κράνος του, χαρακτηριστικό της Μυκηναϊκής εποχής, με επένδυση από χαυλιόδοντες αγριόχοιρου.
Στην εποχή της μεγάλης του ακμής, κατά τον 14ο και 13ο π.Χ. αιώνα, εξαπλώθηκε ο Μυκηναϊκός πολιτισμός από την ηπειρωτική χώρα προς την Κρήτη, τα νησιά του Αιγαίου (Κυκλάδες και Δωδεκάνησα), το Ιόνιο και τη Μακεδονία ως και τα μικρασιατικά παράλια. Σ΄αυτήν την εποχή, όπως λέει η αρχαιολόγος της Εφορείας Κυκλάδων, δρ. Αναστασία Αγγελοπούλου «Τα προϊόντα τα οποία παράγονται μαζικά και διακρίνονται από ομοιομορφία, τυποποίηση, αλλά και υψηλή ποιότητα κατασκευής διακινούνται μέσω των θαλασσίων, κυρίως, δρόμων του διεθνούς εμπορίου, φτάνοντας από τη Δύση ως την Ανατολή και την Κύπρο».
Και οι Κυκλάδες, λόγω ακριβώς της θέσης τους στο κεντρικό Αιγαίο, αποτέλεσαν, σε όλη αυτή την περίοδο, τα κομβικά σημεία επικοινωνίας, μέσα από τα οποία μεταφέρθηκαν υλικά αγαθά, αλλά και διακινήθηκαν ιδέες, τέχνες, πολιτισμός. Από την άλλη, ωστόσο, η γεωγραφική διάσπαση των νησιών δεν μπορούσε να ευνοήσει ένα συγκεντρωτικό οικονομικό και πολιτικό σύστημα, όπως αυτό των μυκηναϊκών ανακτόρων της ηπειρωτικής Ελλάδας. Κι ίσως έτσι δικαιολογείται η απουσία τους από τον περίφημο «νηών κατάλογο» του Ομήρου, στον οποίον αναφέρονται τα πλοία κάθε πόλης, που πήραν μέρος στην εκστρατεία εναντίον της Τροίας.
Η Νάξος και η Κέα
Μία ακμαία πόλη λιμάνι είχε αναπτυχθεί στην Νάξο, όπως αναφέρει ο δρ. Ανδρέας Βλαχόπουλος, η οποία «λόγω των συνθηκών ευημερίας και πλούτου που συγκέντρωσε και, στηριζόμενη στην τάξη των ιπποτροφούντων ευγενών που την διοικούσαν, είναι πολύ πιθανόν να αναδείχθηκε σε ηγεμονίδα των μικρότερων γειτονικών νησιών, εξελισσόμενη σε κέντρο μιας νησιωτικής περιφέρειας του Αιγαίου». Μοναδικά, πραγματικά, τα ευρήματα από εδώ, όπως τα χρυσά ελάσματα, που φέρουν την παράσταση ενός παιδιού, άλλα που έχουν τη μορφή ταυροκεφαλής ή μορφή ρόδακα και οι μικρές χρυσές επίσης, χάντρες από περιδέραιο, ο σφραγιδόλιθος από αχάτη, γνωστός ως «του πρίγκιπα», το χάλκινο ξίφος και η εξαιρετικής ποιότητας κεραμεική.
Από το ιερό της Αγίας Ειρήνης στην Κέα, εξάλλου, έχουν προέλθει οι περίφημες πήλινες Κόρες, γυναίκες με μακριά μαλλιά και γυμνούς μαστούς, που φορούν μόνον μία μακριά φούστα και φέρουν μια γιρλάντα στο λαιμό, μοναδικές ως σήμερα. Και από την Μήλο, τέλος, η περίφημη «Κυρά της Φυλακωπής» (μέσα 14 ου π.Χ.), ένα από τα αριστουργήματα της μυκηναϊκής τέχνης, όπως επίσης ανδρικά ειδώλια, που φαίνεται να μην έχουν όμοιά τους στον μυκηναϊκό κόσμο (12ος π.Χ. αιώνας), ειδώλια ζώων, σφραγιδόλιθοι, ακόμη και μια μικρή χρυσή προσωπίδα.
Ένα υπέροχος κόσμος στο σύνολό του, για τον οποίο η γνώση κατακτιέται σιγά σιγά. Να σημειωθεί ότι η αφήγηση στην έκθεση πλαισιώνεται από οπτικοακουστικές παραγωγές, που συνθέτουν ενότητες, μέσα από τις οποίες φωτίζονται βασικοί άξονες της ζωής των ανθρώπων της εποχής.
Info
Μουσείο Μπενάκη: Πειραιώς 138
«Από τον κόσμο του Ομήρου. Τήνος και Κυκλάδες στη Μυκηναϊκή εποχή»
Διάρκεια:19 Δεκεμβρίου 2019 – 8 Μαρτίου 2020
Με πληροφορίες από την ιστοσελίδα Mononews.gr
