Την περασμένη Κυριακή (27/10) για πρώτη φορά είχαμε την διοργάνωση ιστορικού περιπάτου με στάσεις σε δέκα σημεία της πόλης Νάξου που άφησαν το στίγμα τους στη διάρκεια της Κατοχής (1941 – 44) – Ανάμεσα στους συμμετέχοντες, ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Δημήτρης Λιανός και ο επικεφαλής της Δημοτικής παράταξης «Δύναμη Δημιουργίας» Βασίλης Βρούτσης
«Περπατήσαμε σήμερα (σ.σ. 27/10) στην πόλη της Νάξου, εκεί που ο σκλαβωμένος λαός του νησιού μας πάλεψε με δυο κατακτητές, αλλά και με τον δοσιλογισμό, με τον μαυραγοριτισμό, με την πείνα, με την εξαθλίωση. Εκεί που είπε το δικό του ΟΧΙ στη φασιστική και ναζιστική θηριωδία.
Αποτίσαμε παράλληλα φόρο τιμής στους ναξιώτες πολεμιστές της Αλβανίας και των οχυρών του Ρούπελ, στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, στα παιδιά της κατοχής που δεν πρόλαβαν να μεγαλώσουν, στους μικρούς ήρωες και τα 1000 και πάνω θύματα της πείνας. Τους ανάψαμε τα καντήλια της μνήμης, για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι, γιατί η ιστορία δεν είναι μόνο παρελθόν, είναι παρόν και μέλλον…»
Αυτό αναφέρει ο ιστορικός και φιλόλογος Νίκος Λεβογιάννης που ηγήθηκε του ιστορικού περιπάτου που έγινε για πρώτη φορά στη πόλη της Νάξου την παραμονή της 28ης Οκτωβρίου, (Κυριακή) και σε ένδειξη τιμής σε όσους έπαιξαν ρόλο κατά τη διάρκεια της Ιταλο – Γερμανικής Κατοχή ς(1941 – 44) στη Νάξο..
Είναι η δεύτερη «βόλτα» καθότι είχε προηγηθεί αυτή της 14ης Οκτωβρίου σε λιγότερα από δέκα σημεία και με αφορμή της Μάχης της Νάξου (13-15 Οκτωβρίου) αλλά με περισσότερους ακροατές, ήτοι τα παιδιά της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νάξου..
Και σ’ αυτόν τον δεύτερο περίπατο, η αλήθεια είναι ότι είχε λιγότερους συνοδοιπόρους κι ανάμεσά τους ήταν ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, Δημήτρης Λιανός και ο επικεφαλής της Δημοτικής Παράταξης «Δύναμη Δημιουργίας» Βασίλης Βρούτσης.
Βόλτα και αναφορές
Ας δούμε τι αναφέρει στην σελίδα του στα social Media, ο εκπαιδευτικός Νίκος Φραγκίσκος (σ.σ. οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το άρθρο είναι του κου Φραγκίσκου) « Την Κυριακή που πέρασε, έγινε για πρώτη φορά, για τους κατοίκους της Νάξου , ο ιστορικός περίπατος στη Χώρα που είχε να κάνει με την κατοχή και την απελευθέρωση του νησιού. Ο φιλόλογος και πρώην υφυπουργός Νίκος Λεβογιάννης ήταν ο ομιλητής και παρά την παρουσία του δημάρχου, δύο δημοτικών συμβούλων και δύο διευθυντών Σχολείων, υπήρχε μικρή συμμετοχή. Στα σημεία που διαδραματίστηκαν σημαντικά γεγονότα της περιόδου 1940-1944 και περάσαμε, μαθαίνοντας λεπτομέρειες ,απ’ όπου και οι φωτογραφίες ήταν:
α) Προαύλιος χώρος 1ου παιδικού σταθμού, πρώην βίλα της Έλλης. Η κατοικία του πρώτου Ιταλού διοικητή Berteli Αργότερα στη μάχη για την απελευθέρωση στήθηκε το ένα από τα τρία πολυβολεία των μαχητών του ΕΛΑΣ.
β)Αγία Κυριακή στο Νιο-Χωριό, κάτω από το κάστρο ,όπου οι Ιταλοί γκρέμισαν τα κελιά της και τους χώρους που λειτούργησε το 1ο αλληλοδιδακτικό σχολείο του νησιού.
γ)Στην περιοχή της Αγίας Παρασκευής στο Νιο-Χωριό, οικία Σ.Φουτάκογλου, όπου σκοτώθηκε γυναίκα, από χειροβομβίδα ή σφαίρα(παράπλευρη απώλεια)
δ) Στα προαύλια του 1ου Γυμνασίου ,που αποτελούσε οχυρό των αγωνιστών κατά τη μάχη της απελευθέρωσης και είχε τοποθετηθεί το 2ο πολυβολείο. Εκεί σκοτώθηκε και ο μαθητής Γ. Βαληνδράς κατά τη διάρκεια της πολιορκίας των Γερμανών στο κάστρο.
ε) Τις οικίες Πετρόπουλου και Κομνηνού, στην Παπαβασιλείου, όπου ήταν το Γερμανικό και το Ιταλικό Διοικητήριο, αντίστοιχα (Οι Ιταλοί είχαν επιτάξει από της 12/5/1941 σχολικά κτίρια και πολυτελείς κατοικίες)
Συγχαρητήρια στον κ. Λεβογιάννη και σε όσους βοήθησαν για την πραγματοποίηση του ιστορικού περιπάτου και να ευχηθώ η προσπάθεια να συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια».
Τα άλλα σημεία
Εμείς να προσθέσουμε ότι τα άλλα σημεία όπου έγιναν στάσεις ήταν: Μικρός μώλος (παραλία), Πόρτα γιαλού (παραλία), Ηρώο Πεσόντων (παραλία), Πλατεία Μητρόπολης και Λόφος Απλωμάτων (Ιερολοχίτης). Και με βάση το πρώτο περίπατο όσον αφορά την περιοχή της Αγίας Κυριακής και τη Σχολή Ουρσουλινών « Τμήμα του Ιερού Λόχου και τοπικές ανταρτικές οργανώσεις (ΕΛΑΣ Νάξου-ΣΤΝ) πολιόρκησαν επί τρεις μέρες τη γερμανική φρουρά της Νάξου που κλείστηκε και οχυρώθηκε στο απόρθητο φράγκικο φρούριο της Χώρας. Η μάχη ήταν σκληρή και το καταδεικνύουν οι συνέπειες, δυο νεκροί, ένας σοβαρά τραυματίας από τη μεριά των πολιορκητών και δύο νεκροί επίσης γερμανοί στρατιώτες. Το κάστρο υπέστη τεράστιες καταστροφές από τους βομβαρδισμούς των συμμαχικών αεροπλάνων την τελευταία μέρα της μάχης. Καταστράφηκε το κτίριο της Σχολής Ουρσουλινών και μαζί μ’ αυτό πολύτιμα κειμήλια της πολιτιστικής ιστορίας της Νάξου, αγγεία, το αρχείο και η βιβλιοθήκη του πρώτου ορθόδοξου Σχολείου Αγίου Γεωργίου Γρόττας, που ιδρύθηκε το 1775».
Και «στην Πόρτα Γυαλού σκοτώθηκαν από τα αντιαεροπορικά πυρά των γερμανικών πλοίων δύο παλικάρια, ενώ παρακολουθούσαν μαζί με πολύ κόσμο τους βομβαρδισμούς από 4 συμμαχικά αεροπλάνα στις 30.10.1943. Ήταν ο καθηγητής Νικηφόρος Λεγάκης και ο νεαρός Δημ. Βάλβης».
