Από τη Μουτσούνα έως τον Κινίδαρο και τη Χώρα Νάξου … Η Νάξος ως το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων είναι ένας μικρός γαστρονομικός παράδεισος, με ντόπια κρέατα, ολόφρεσκα ψάρια, παλαιωμένα τυριά, περιβόλια με φρουτόδεντρα, διάσημες πατάτες, είναι λίγο πολύ γνωστά.
Στο νησί της Νάξου υπάρχουν πολλά μέρη για να απολαύσει κανείς καλό και έντιμο και φαγητό. Υπάρχουν και τρία σημεία, ένα δίπλα στο κύμα, ένα στα όρη και τ’ άγρια βουνά, και ένα στην καρδιά της Χώρας, τα οποία αν και σερβίρουν εκ διαμέτρου διαφορετικά πιάτα, υπηρετούν, το καθένα με το ολόδικό του τρόπο από που θα λέγαμε αληθινή γαστρονομία.
Του Δημήτρη Σταθόπουλου (fnl-guide.com)
Στη Μουτσούνα…
Ξεκινήσαμε ανάποδα. Η πρώτη στάση μας έγινε στην άλλη πλευρά του νησιού. Διασχίσαμε όλο το νησί εγκάρσια και μετά από μία ώρα δρόμο φτάσαμε στο ονειρεμένο λιμανάκι της Μουτσούνας. Επίνειο της Απειράνθου και σημείο που κατέληγε ο πρώτος εναέριος σιδηρόδρομος που κατασκευάστηκε στα Βαλκάνια, και μετέφερε από την καρδιά του βουνού, βαγονέτα γεμάτα με σμύριδα. Στη Μουτσούνα γινόταν η φόρτωσης της σμύριδας στα καράβια και η περιοχή αποτελεί ένα μίνι μουσείο της βιομηχανικής ιστορίας της χώρας μας. Στη σκάλα, δύο θεόρατοι γερανοί φόρτωσης, οι ράγες για τα βαγονέτα καθώς και ένα ζευγάρι καπόνια (βραχίονες για την ανέλκυση μικρών σκαφών), διαμορφώνουν ένα σπάνιο τοπίο με φανατικούς εραστές.
Στην καρδιά του μικροσκοπικού λιμανιού, Η Απανέμη είναι ένα γαστρονομικό απάγκειο για να γευτείς τη θάλασσα. Η Μαρία ψυχή του μαγαζιού, και ο Ματθαίος βαθύς γνώστης του ψαριού, φρόντισαν να απολαύσουμε τη θαλασσινή Νάξο με τρόπο αξέχαστο. Τη μέρα που φτάσαμε είχε εξαιρετικό γαυράκι παστό που το απολαύσαμε με βρασμένα χόρτα. Ακολούθησε ένα καρπάτσιο σαργού, ίσως ένα από τα καλύτερα καρπάτσιο που έχουμε γευτεί. Κομμένο με μαστοριά, όχι πολύ λεπτό, να αισθάνεσαι τη φρεσκάδα του μαριναρισμένου ψαριού, είναι μία γεύση που απολαύσαμε με κλειστά μάτια. Μία απλή πατατοσαλάτα από πατάτες Νάξου με κάπαρη ήταν η ιδανική παρέα. Συνεχίσαμε με μία τηγανιά με ολόφρεσκα μπαρμπούνια, τα οποία τα φάγαμε σαν τσιπς. Είχαμε πρόθεση να πιούμε ούζο από μία αξιοπρόσεκτη γκάμα ούζων που διαθέτει το μαγαζί. Τελικά, εντοπίσαμε στην μικρή αλλά προσεγμένη λίστα κρασιών, μια εξαιρετική έκπληξη. Μία Σητεία του 2013, το συγκλονιστικό λευκό κρασί του Γιάννη Οικονόμου. Στις τελευταίες γουλιές αγναντεύαμε στο βάθος του ορίζοντα την Δονούσα, και δυο-τρεις ψαρόβαρκες που βγαίναν από το λιμάνι για να ρίξουν δίχτυα.
Στο Γερμανό γλύπτη!
Η Σητεία του Οικονόμου μας άνοιξε την όρεξη για τέχνη. Σ αυτή την απόμερη γωνιά του νησιού, όπου το άχρονο στοιχείο των Κυκλάδων, είναι κυρίαρχο, ένας Γερμανός γλύπτης έχει φτιάξει το καταφύγιο του. Ο Ingbert Brunk εδώ και τριανταπέντε χρόνια δουλεύει το ναξιώτικο μάρμαρο και δημιουργεί αριστουργήματα. Το εργαστήριο και το εντυπωσιακό ατελιέ του είναι κρυμμένο στον Αζαλά, πέντε λεπτά από το λιμανάκι της Μουτσούνας. Αξίζει να τον αναζητήσει κανείς και να βιώσει μία μοναδική εμπειρία τέχνης.
Από τη Θάλασσα στο βουνό
Αν και νησί, η Νάξος είναι πρώτα απ’ όλα διάσημη για τα κρέατά της. Ελευθέρας βοσκής κατά κύριο λόγο, συχνά βόσκουν δίπλα στο κύμα, μικροί παραγωγοί και έμπειροι κρεοπώλες, ολοκληρώνουν μία αλυσίδα η οποία προσφέρει εξαιρετικής ποιότητας κρέας.
Πάνω στα όρη του νησιού, στο φημισμένο για το μάρμαρο και τους μουσικούς του, Κινίδαρο, υπάρχει ένα στέκι διάσημο στους λάτρεις του κρέατος. Κρεοπωλείο και ταβέρνα εδώ και τρεις γενιές με βαθιά γνώση του κρέατος. Ο Βασίλης, εκπρόσωπος της τρίτης γενιάς, πήγε το μαγαζί σε άλλο επίπεδο. Κρέατα σιτεμένα με μεγάλη μαστοριά, παλαιωμένη Ναξιώτικη γραβιέρα, επιλεγμένες ετικέτες από τον αιγαιοπελαγίτικο αμπελώνα δημιουργούν στο μικρό παραδοσιακό χώρο μία γαστρονομική έκπληξη. Το T-bone steak από μοσχάρι του νησιού που δοκιμάσαμε, παλαιωμένο κοντά στις 40 μέρες ήταν ένα γευστικό όνειρο. Εξαιρετικό και το κοκκινιστό κατσίκι κατσαρόλας με τηγανητές πατάτες. Επιβεβαιώσαμε για άλλη μία φορά τις στενές εκλεκτικές συγγένειες μεταξύ Νάξου και Κρήτης, πίνοντας το Κτήμα Μηλιαράκη, από τη ζώνη των Πεζών. Κοτσιφάλι και μανδηλάρι, με την αύρα του Αιγαίου και τη δωρικότητα της Κρήτης. Επιδόρπιο τα μοναδικά γλυκά του κουταλιού της Μαριέττας Μαργαρίτου που έχει το εργαστήριο naxion κοντά στην παραλία στη χώρα της Νάξου. Απολαύσαμε το βύσινο, τραγανό και ελαφρώς ξινό και τη μοναδική παπυλώνα, ένα εσπεριδοειδές που καλλιεργείτε μόνο στην Νάξο και την Άνδρο.
Κατηφορίσαμε από το χωριό απολαμβάνοντας μία συγκλονιστική θέα στα λατομεία του νησιού.
Στα στενά της Χώρας
Ένα μαγικό ξέφωτο, ένα παραδοσιακό παλαιό εκκλησάκι και ένας τεράστιος ευκάλυπτος, είναι το σκηνικό για το εστιατόριο του Αποστόλη, στους πρόποδες του κάστρου της Χώρας από την πλευρά του λιμανιού. Για δεκαετίες ήταν μία παραδοσιακή ταβέρνα του κυρ-Αποστόλη, που στα χέρια του γιού του, του Δημήτρη μεταλλάχθηκε σε κάτι καινούριο που εμπερικλύει, τον σεβασμό στην παράδοση, τη βαθιά γνώση των υλικών και τη τόλμη για μια αιγιαοπελαγίτικη δημιουργική κουζίνα. Ολόδροσες σαλάτες με μέλι, εξαιρετικό ζαμπόνι, το τοπικό αλλαντικό που στεγνώνει μέσα σε θαλασσινό αλάτι, ντολμαδάκια με φρέσκα ανοιξιάτικα αμπελόφυλλα, φάβα με εξαιρετική κάπαρη. Αισθανθήκαμε ότι βρήκαμε το στέκι μας στη Χώρα και ότι αναμένεται να υπάρξει λαμπρό μέλλον για τον προκομένο και δημιουργικό Δημήτρη.
