Γιάννης Μπεχράκης: «Θέλω να βλέπω με την ψυχή και τα μάτια τους», έλεγε και ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή του πολέμου – Βραβεύθηκε με Πούλιτζερ για την δουλειά του στο προσφυγικό – Κόσσοβο, Ιράν, Σιέρα Λεόνε μερικά από τα πεδία μαχών που βρέθηκε – Τον νίκησε ο καρκίνος, σε ηλικία 59 ετών
«Πάντα θέλω να είμαι όπου με χρειάζονται-να βλέπω με την ψυχή και τα μάτια τους» έλεγε ο βραβευμένος φωτορεπόρτερ Γιάννης Μπεχράκης, κάθε φορά που ένας δημοσιογράφος τον ρωτούσε αν είναι αμέτοχος σε όλα όσα απαθανατίζει. Με πραγματικό κίνδυνο της ζωής του και αντιμετωπίζοντας τον θάνατο που τώρα κατάφερε να του στήσει την πιο αποτελεσματική ενέδρα, βρέθηκε στα πιο επικίνδυνα μέτωπα: από τον εμφύλιο στη Γιουγκοσλαβία μέχρι την αιματοβαμμένη Τσετσενία, το Αφγανιστάν, την Παλαιστίνη, τη Σιέρα Λεόνε. Και σε ηλικία 58 ετών έφυγε χθες νικημένος από τον καρκίνο…
Ήταν ο μοναδικός Έλληνας που κατάφερε να φέρει το Πούλιτζερ στην Ελλάδα για τις φωτογραφίες που τράβηξε ως επικεφαλής του Ρόιτερς μαζί με τον Άλκη Κωνσταντινίδη και τον Αλέξανδρο Αβραμίδη καλύπτοντας την προσφυγική κρίση. Η ευαισθησία του τον έκανε να ξεχωρίζει όπως και το σπάνιο ήθος και η ανθρωπιά του.
Ξεκίνησε την καριέρα του επειδή η φωτογραφία τον έφερνε πιο κοντά σε αυτό που ήθελαν να εκφράσουν οι άνθρωποι και εμπνεύστηκε βλέποντας και απαθανατίζοντας τη συγκίνηση στον θριαμβευτικό για την Ελλάδα τελικό του μπάσκετ το 1987. Κάλυψε την κηδεία του Χομεινί – «μόνο που έχασα εξαιτίας αυτού τα γεγονότα στην πλατεία Τιεν αμεν» έλεγε και από τότε βρισκόταν πάντα στην πρώτη γραμμή των πιο κρίσιμων παγκόσμιων γεγονότων.
Αφού εντάχθηκε στο πρακτορείο πριν από 30 και πλέον χρόνια, ο Μπεχράκης κάλυψε συνταρακτικά γεγονότα σε όλο τον κόσμο, από τις συρράξεις στο Αφγανιστάν, στην Αφρική, στην Τσετσενία, ως τον τεράστιο και εξαιρετικά καταστροφικό σεισμό στο Κασμίρ ή την εξέγερση στην Αίγυπτο το 2011.
Στην επαγγελματική του πορεία, κέρδισε τον σεβασμό των συναδέλφων του αλλά και πολλών ανταγωνιστών του για την ικανότητα και το θάρρος του. Ήταν ο επικεφαλής της ομάδας του πρακτορείου που έλαβε το Βραβείο Πούλιτζερ το 2016, για την κάλυψη της κρίσης των προσφύγων. «Δείξαμε τι συμβαίνει στον κόσμο και ο κόσμος ενδιαφέρθηκε. Δείχνει πως ανθρωπότητα παραμένει ζωντανή», είχε δηλώσει.
Οι συνάδελφοί του που εργάστηκαν στο πλάι του στο πεδίο τόνισαν πως το Reuters έχασε έναν ταλαντούχο, απόλυτα αφοσιωμένο φωτοειδησεογράφο και δημοσιογράφο.
Αναφερόμενος στη ματιά και το στιλ της δουλειάς του Μπεχράκη, ο βετεράνος φωτοειδησεογράφος του Reuters Γκόραν Τομάσεβιτς σχολίασε ότι για τον εκλιπόντα, πάντα το ζητούμενο «ήταν να αφηγηθεί την ιστορία με όσο πιο άρτιο, καλλιτεχνικό τρόπο ήταν δυνατόν».
«Δεν θα συναντήσετε κανέναν εξίσου αφοσιωμένο, τόσο εστιασμένο, κάποιον που θα θυσίαζε τα πάντα για να καταγράψει την πιο σημαντική εικόνα», πρόσθεσε.
Αυτή η αφοσίωση του Μπεχράκη, που γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960, ήταν βασικό στοιχείο της προσωπικότητάς του. Ο φίλος και συνάδελφός του Βασίλης Τριανταφύλλου, που συνεργάστηκε μαζί του τριάντα χρόνια, τον περιγράφει ως «θυελλώδη» τύπο, που δεν σταμάταγε να δουλεύει, μέρα-νύχτα, ενίοτε με κίνδυνο ακόμα και για τη ζωή του, για να τραβήξει τη φωτογραφία που ήθελε.
Όταν ο Μπεχράκης δεν ήταν απορροφημένος στη δουλειά του, ήταν θερμός, αστειευόταν, συνάρπαζε τους ανθρώπους γύρω του. Ενίοτε, μπορούσε να είναι παράφορος.
«Ο Γιάννης ήταν από τους καλύτερους φωτοειδησεογράφους της γενιάς του, ήταν παθιασμένος, γεμάτος ζωή, γεμάτος ένταση στη δουλειά του και στη ζωή του», σημείωσε η Ντίνα Κυριακίδου-Κοντίνη, η οποία δουλεύει για το πρακτορείο στις ΗΠΑ. «Οι φωτογραφίες του είναι εκπληκτικές, ορισμένες είναι έργα τέχνης.Όμως ήταν η βαθιά κατανόηση των θεμάτων αυτή που τον έκανε σπουδαίο φωτοειδησεογράφο».
Αυτό που βρισκόταν πίσω από όλα όσα έκανε ο Μπεχράκης στην επαγγελματική του σταδιοδρομία ήταν η σπάνια αποφασιστικότητά του να αποκαλύψει στον κόσμο τι συνέβαινε στις εμπόλεμες χώρες και στις χώρες σε κρίση. Πίστευε στη δύναμη της εικόνας, της φωτογραφίας που μπορούσε να προσελκύσει την προσοχή του κόσμου, ακόμη και να αλλάξει τη συμπεριφορά του. Αυτή η πεποίθησή του τον ώθησε να δημιουργήσει ένα έργο-παρακαταθήκη που θα μείνει στη συλλογική μνήμη για πολλά χρόνια μετά τη φυγή του.
«Η αποστολή μου είναι να σας αφηγηθώ την ιστορία, ώστε εσείς να αποφασίσετε τι θέλετε να κάνετε», είχε πει συζητώντας για το Πούλιτζερ που πήρε η ομάδα του Ρόιτερς που κάλυψε την κρίση των προσφύγων στην Ευρώπη. «Η αποστολή μου είναι να εξασφαλίσω ότι κανείς δεν θα μπορεί να πει: “δεν γνώριζα”».
Αφήνει πίσω τη σύζυγό του Ελισάβετ, την κόρη τους Ρεβέκκα και τον γιο του Δημήτρη.
Βραβεία
Εκτός από το Πούλιντζερ ο Γιάννης Μπεχράκης είχε κερδίσει τον τίτλο του «Έλληνα φωτορεπόρτερ της χρονιάς» 7 φορές από την Fuji. Είχε επίσης κερδίσει το πρώτο βραβείο στην κατηγορία «Ειδήσεις» στον παγκόσμιο φωτογραφικό διαγωνισμό WORLD PRESS PHOTO ανάμεσα σε 4.000 φωτογράφους από 122 χώρες και 40.000 φωτογραφίες.
Επίσης το 2000 είχε βραβευτεί από το OVERSEAS PRESS CLUB of AMERICA στη Νέα Υόρκη για το καλύτερο ξένο ρεπορτάζ στις ΗΠΑ ενώ το 2002 κέρδισε το βραβείο Bayeux για τους πολεμικούς ανταποκριτές, στον ετήσιο παγκόσμιο διαγωνισμό για την βράβευση των δημοσιογράφων που καλύπτουν πολεμικές συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο. Το 2015 η Guardian τον ανέδειξε ως τον φωτογράφο της χρονιάς και το 2016 κατέκτησε την ύψιστη διάκριση που είναι το βραβείο Πούλιτζερ.
Φωτογραφίες του Γιάννη Μπεχράκη για τις οποίες βραβεύτηκε με Πούλιτζερ
Με πληροφορίες από την “Καθημερινή” και το “Πρώτο Θέμα”
