Δύο φορές την εβδομάδα (Τετάρτη και Σάββατο) από τις 8.30 έως τις 14.30 θα είναι επισκέψιμος από αύριο (20/06) ο Ιερός Ναός της Αγίας Κυριακής στην Απείρανθο Νάξου – Στις 22 Ιουνίου στο Βερολίνο οι Δημήτρης Αθανασούλης (Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων) και Μανώλης Μαργαρίτης (Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων) θα παραλάβουν το βραβείο Ευρωπαϊκής Κληρονομίας στη κατηγορία «Διαφύλαξη» για τη δράση συντήρησης και ανάδειξης της Αγίας Κυριακής
Δεν ξέρω εσείς τι λέτε αλλά εγώ ζηλεύω… Το βράδυ της 22ης Ιουνίου στο κατάμεστο Berlin Congress Center στο Βερολίνο, την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης και με τον διάσημο τενόρο Plácido Domingo θα πραγματοποιηθεί η εκδήλωση για τους νικητές των βραβείων Europa Nostra για το 2018 της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομίας. Και στο πάνελ ανάμεσα στους εκπρόσωπους των νικητών θα βρίσκονται τόσο ο Δημήτρης Αθανασούλης (Διευθυντής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων) όσο και ο Μανόλης Μαργαρίτης, Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων. Και στο πρόσωπό τους, θα τιμήσει η Ευρώπη τη δουλειά που έγινε από τους αρχαιολόγους, συντηρητές και μέλη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων όσον αφορά την αναστήλωση και συντήρηση μίας εκ των σπουδαιότερων εκκλησιών της Νάξου. Της Αγίας Κυριακής στην Απείρανθο.
Ενός ναού που όπως περιγράφει στο άρθρο «ανασταίνοντας του ναούς» της Καθημερινής, ο επικεφαλής των συντηρητών της Εφορείας, Νίκος Βίττης «Η Αγία Κυριακή ήταν ο τελευταίος σταθμός, όπου οι εργάτες από την Απείρανθο έκαναν την προσευχή τους πριν μπουν για δουλειά στα ορυχεία σμύριδας. Όπως καταλαβαίνετε είχε πολύ θανατικό». Πόσο σημαντική είναι η εν λόγω εκκλησία για την ιστορία όχι μόνο της Νάξου αλλά στο σύνολο της αρχαιολογικής επιστήμης; Η απάντηση διά στόματος Δημήτρη Αθανασούλη «Στην Αγία Κυριακή έχουμε έναν εκτεταμένο και σε καλή κατάσταση, σχεδόν πλήρη τοιχογραφικό διάκοσμο από μια περίοδο όπως είναι η εικονομαχία, της οποίας δεν υπάρχουν παρά ελάχιστα μνημεία που σώζονται στον χώρο της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Επομένως, εκεί υπάρχει πληρότητα στο εικονογραφικό σύνολο και έχουμε στη διάθεσή μας πολύτιμα τεκμήρια για τον 8ο αιώνα».
Και φτάνουμε σε μία δεύτερη είδηση. Και ενδεχομένως πιο σημαντική. Που έρχεται μετά από προεργασία ενός έτους. Η Αγία Κυριακή από αύριο Τετάρτη 20 Ιουνίου είναι προσβάσιμη για το κοινό. Όπως διαβάζουμε και στην σχετική ανακοίνωση από την Εφορεία Αρχαιοτήτων «Σε συνέχεια της ολοκλήρωσης του έργου αποκατάστασης και συντήρησης των τοιχογραφιών του ναού της Αγίας Κυριακής στην Απείρανθο της Νάξου και εν όψει της βράβευσής του –ως αξιοσημείωτου έργου πολιτιστικής κληρονομιάς στον τομέα της αποκατάστασης για το έτος 2018– με το Βραβείο Europa Nostra, ο ναός θα είναι επισκέψιμος, από την 20η Ιουνίου, δύο φορές την εβδομάδα, Τετάρτη και Σάββατο, από τις 8.30 ως τις 14.30. Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε να απευθύνεστε στην Αρχαιολογική Συλλογή Απειράνθου (τηλ. 22850 61725)».
Όσο για την σπουδαιότητα της εκκλησίας; Βρίσκεται στην θέση Καλλονή. Αποτελεί έναν ξεχωριστό Ναό που εντυπωσιάζει από τον γεγονός ότι διατηρεί ανεικονικό διάκοσμο. Το μνημείο αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία της Εικονομαχίας, της θεολογικής και πολιτικής διαμάχης σχετικά με τη λατρεία των εικόνων, που συντάραξε την Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατά τον 8ο και 9ο αιώνα. Ο ανεικονικός του διάκοσμος περιλαμβάνει σταυρούς, γεωμετρικά και φυτικά θέματα, καθώς και μοναδικές παραστάσεις πτηνών. Με βάση εικονογραφικά κριτήρια χρονολογείται μάλλον στην εποχή του Αυτοκράτορα Θεοφίλου (829-842) και όπως σημειώνεται «όταν με διαταγή του, «εντεύθεν ουν καθηρούντο μεν κατά πάσαν εκκλησίαν αι θείαι μορφαί, θηρία δε και όρνιθες αντί τούτων ανεστηλούντο και ενεγράφοντο» (Συνεχιστής Θεοφάνη Χρονικόν ΙΙΙ, 10)». Διασώζεται, επίσης, μία μεταγενέστερη εικονιστική φάση τοιχογραφιών του 13ου αιώνα, όπως η παράσταση της Δεήσεως στο παρεκκλήσιο. Στην ίδια εποχή χρονολογείται και το κτιστό τέμπλο.
