Η Νάξος, λοιπόν, απέκτησε τις τελευταίες δεκαετίες τον κοσμοπολίτικο αέρα του σύγχρονου τουριστικού θερέτρου. – το βασικό της όπλο; Οτι απλά είναι τεράστια και προσφέρει τα πάντα απλόχερα
Εύφορο, με καταπληκτική εναλλαγή τοπίων, μοναδικά αξιοθέατα, ωραίες παραλίες και νόστιμα τοπικά προϊόντα, αυτό το γοητευτικό νησί των Κυκλάδων, προσφέρει πολύ περισσότερα από όσα υπόσχεται.
της Έλενας Κιουρκτσή (ιστοσελίδα Planbe)
Ψηλά βουνά, εύφορες κοιλάδες, λιβάδια, οροπέδια, πηγές, χείμαρροι, σπήλαια, ατέλειωτες αμμουδιές, αμμόλοφοι που φιλοξενούν δάση από κέδρους, όλα σε ένα νησί – από τα λίγα που κατοικούνται μέχρι σήμερα από τα πανάρχαια χρόνια. Πρόσφατα βρεθήκαμε εκεί και διαπιστώσαμε το πόσο έχει αλλάξει από τότε που την είχαμε για πρώτη φορά επισκεφθεί.
Η Νάξος, λοιπόν, απέκτησε τις τελευταίες δεκαετίες τον κοσμοπολίτικο αέρα του σύγχρονου τουριστικού θερέτρου. Για να τη γνωρίσουμε όπως της αρμόζει, όμως, θα πρέπει να εξερευνήσουμε την ενδοχώρα της, να περιφερθούμε στα καταπληκτικά ορεινά χωριά της, να περπατήσουμε στα δεκάδες παλιά μονοπάτια της και να γευτούμε τα προϊόντα της ευλογημένης γης της.
– Η Χώρα της Νάξου με μια ματιά
Ήδη, από μακριά, κάνει αισθητή την παρουσία του το σήμα κατατεθέν του νησιού, η αρχαία Πορτάρα, που βρίσκεται στο νησάκι Παλάτια, στην είσοδο του λιμανιού. Πρόκειται για το πρόπυλο του ναού του Απόλλωνα του 6ου αιώνα π.Χ., το οποίο έμεινε ημιτελές. Στη Χώρα έχουν αγγίγματοςει το στίγμα τους οι αρχαίοι Έλληνες, αλλά και οι Γάλλοι και οι Ενετοί ευγενείς της Δ’ Σταυροφορίας. Εντυπωσιακό μνημείο που συνδέεται με τη μακρόχρονη ενετική κυριαρχία είναι το Κάστρο, με τη μορφή μεσαιωνικής πόλης, που υψώνεται στον λόφο και αποτελεί τη φυσική ακρόπολη της Χώρας.
Αξίζει της προσοχής μας το Αρχαιολογικό Μουσείο, μέσα στον χώρο του Κάστρου, που στεγάζεται στο κτίριο της παλιάς Εμπορικής Σχολής (κτίσμα του 17ου αιώνα), στην οποία είχε φοιτήσει για ένα χρόνο και ο Νίκος Καζαντζάκης. Εδώ εκτίθενται τα ευρήματα των ανασκαφών, από την προϊστορική περίοδο ως τα πρώιμα βυζαντινά χρόνια. Για περισσότερη… ιστορία, κάτω από την πλατεία της Μητρόπολης, υπάρχει ο αρχαιολογικός χώρος της Γκρόττας, όπου σώζεται ένα τμήμα της μυκηναϊκής πρωτεύουσας της Νάξου του 1.300 π.Χ., τον οποίο μπορούμε και να επισκεφθούμε.
9 λόγοι για να ανακαλύψουμε την ενδοχώρα
1. Πύργος Μπαζαίου: Κτισμένος τον 17o αιώνα, για εκατοντάδες χρόνια χρησιμοποιούνταν ως μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, ενώ πλέον φιλοξενεί πλήθος πολιτιστικών και πολιτισμικών δραστηριοτήτων, ανάμεσά τους και το διάσημο Φεστιβάλ της Νάξου.
2. Κούροι γίγαντες: Είναι τα πιο εντυπωσιακά γλυπτά της ναξιώτικης υπαίθρου και από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα του νησιού. Ο πρώτος Κούρος βρίσκεται το Φλεριό, κοντά στο χωριό Μέλανες, ξαπλωμένος στο έδαφος, μισοτελειωμένος στη θέση που τον παράτησαν οι αρχαίοι τεχνίτες. Έχει το υπερφυσικό μέγεθος 6,4 μέτρα και είναι έργο του 7ου αιώνα π.Χ.
Ο δεύτερος βρίσκεται κοντά στο χωριό Απόλλωνας, στην είσοδο ενός αρχαίου λατομείου, και είναι επίσης ξαπλωμένος στο έδαφος και ημιτελής. Έχει το εντυπωσιακό ύψος 10,45 μέτρα και παριστάνει τον Διόνυσο ή τον Απόλλωνα, χρονολογείται δε στις αρχές του 6ου π.Χ. αιώνα.
3. Απείρανθος: Ένας οικισμός – πραγματικό στολίδι του ορεινού νησιού. Χίλια χρόνια έχουν περάσει, αφήνοντας ανέγγιχτα τα σπίτια, τα καλντερίμια, τις καμάρες, τους βενετσιάνικους πύργους, τα πέτρινα διώροφα σπίτια και, κατά έναν τρόπο, τις συνήθειες και την καθημερινότητα των κατοίκων. Στην Απείρανθο επιβιώνει μέχρι σήμερα ένα γλωσσικό ιδίωμα που θεωρείται ότι διαθέτει αρχαιοελληνικά και βυζαντινά στοιχεία, ενώ έξω από τον οικισμό υπάρχει μια εκκλησία, ονόματι Αγία Κυριακή, που είναι γνωστή για τις τοιχογραφίες της και κυρίως για την αναπαράσταση πτηνών με κορδέλες στον λαιμό, στην αψίδα του Ιερού.
4. Παναγιά η Δροσιανή: Στον Κάμπο της Τραγαίας είναι κρυμμένη σε μιαν άκρη, με δώδεκα πανέμορφα χωριά τριγύρω της και παρούσες τουλάχιστον 30 από τις σημαντικότερες βυζαντινές εκκλησιές του Αιγαίου.
5. Ζας: Το ψηλότερο βουνό των Κυκλάδων – και ένα από τα ονόματα του Δία. Σε ένα σπήλαιο του συγκεκριμένου όρους λένε πως γεννήθηκε ο πατέρας των αρχαίων θεών. Μπορούμε να ξεκινήσουμε από το Φιλώτι και να ακολουθήσουμε το καλντερίμι που θα μας οδηγήσει σε μια μοναδική εμπειρία φύσης και χαλάρωσης.
6. Πύργος του Χειμάρρου: Ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Νάξου. Βρίσκεται ανάμεσα στον Ζα και τη θάλασσα, είναι στρογγυλός και κατασκευασμένος από μάρμαρο.
7. Παναγία η Πρωτόθρονη: Βρίσκεται στο χωριό Χαλκί της Τραγαίας και είναι η μεγαλύτερη βυζαντινή εκκλησία της Νάξου. Λειτουργεί από τα παλαιοχριστιανικά χρόνια, μέχρι σήμερα.
8. Αρχαιολογικός χώρος Γύρουλα: Βρίσκεται κοντά στο χωριό Σαγκρί. Ο ναός ήταν εξ ολοκλήρου (συμπεριλαμβανομένης και της στέγης) κατασκευασμένος από λευκό μάρμαρο, ενώ το ιερό ήταν αφιερωμένο στη λατρεία της θεάς Δήμητρας, αλλά και του Απόλλωνα. Το 530 π.Χ., περίοδο της τυραννίας του Λυγδάμεως, στην περιοχή χτίστηκε δίκλιτος ιωνικός ναός που αποτελεί πρόδρομο της κλασικής αττικής αρχιτεκτονικής. Ο αρχαϊκός ναός αρχικά έγινε χριστιανικός, ενώ στα χρόνια του Ιουστινιανού τη θέση του πήρε μια τρίκλιτη βασιλική. Πλέον έχει ολοκληρωθεί η αναστήλωσή του, ενώ λειτουργεί και μουσειακή έκθεση.
9. Ενετικοί πύργοι: Συνδέονται με την περίοδο της φεουδαρχίας και είναι κτισμένοι με ναξιώτικη πέτρα, χωρίς κανένα επίχρισμα, γεγονός που τους κάνει ένα με το τοπίο. Οι σημαντικότεροι είναι του Μπελόνια, κοντά στο χωριό Γαλανάδο, οι πύργοι του Γκρατσία και του Μαρκοπολίτη, στην Τραγαία, του Φραγγόπουλου, στο Κουρουνοχώρι, και του Μπαρότση, στο χωριό Φιλώτι.
Και ολίγη μυθολογία
O Δίας, ο πατέρας “ανδρών τε Θεών” κατά τους αρχαίους Έλληνες, λέγεται ότι, παρότι γεννήθηκε στην Κρήτη, μεγάλωσε στη Νάξο. Έτσι, το ψηλότερο βουνό του νησιού (999 μέτρα) πήρε το όνομά του: “Ζευς” (ή, για τους ντόπιους, “Ζας”).
Στη Νάξο εγκατέλειψε, σύμφωνα με τον μύθο, ο Θησέας την Αριάδνη, η οποία τον είχε βοηθήσει προηγουμένως στην Κρήτη να σκοτώσει τον Μινώταυρο. Ευτυχώς, η… κοπελιά δεν κακόπεσε, καθότι ο Διόνυσος την είδε και την ερωτεύτηκε. Αφού τη νυμφεύθηκε, μια νύχτα την οδήγησε στο όρος της Νάξου “Δρίον”, από όπου και ανέβηκαν μαζί στον Όλυμπο. Εκεί ο Δίας έκανε την Αριάδνη αθάνατη.
Κάτοικος της Νάξου ήταν και ο μυθικός Κηδαλίων, ο οποίος δίδαξε στον θεό Ήφαιστο την τέχνη της μεταλλουργίας.
Όσον αφορά, δε, την ονομασία του νησιού, μία από τις εκδοχές είναι ότι προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη “νάξαι”, που σημαίνει “θύσαι” – από τις πλούσιες θυσίες που γίνονταν στη νήσο προς τιμήν των θεών. Το όνομα “Νάξος” διατηρήθηκε στον διάβα των αιώνων, μέχρι τους μέσους χρόνους, όπου έγινε “Ναξία”, ακολούθως “Ναξιά” και στη συνέχεια “Αξιά” (από εκεί και το όνομα των κατοίκων).
– Χρήσιμες πληροφορίες
Πού θα μείνω: Στη Νάξο υπάρχει πλήθος καταλυμάτων, αλλά και έντονη ζήτηση τους καλοκαιρινούς μήνες, γι’ αυτό τα αξιόλογα ξενοδοχεία και δωμάτια είναι overbooked πολύ καιρό πριν. Οπότε, όσο νωρίτερα κάνουμε κράτηση, τόσο το καλύτερο. Ενδεικτικά, το Hotel Grotta έχει θέα στη θάλασσα, βρίσκεται κοντά στο κέντρο της Χώρας, αλλά και στο Ενετικό Κάστρο. Από 90 ευρώ το δίκλινο, με πρωινό (Χώρα, τηλ.: 22850-22101, www.hotelgrotta.gr). Τo τετράστερο Iria Beach Art Hotel διαθέτει 25 δωμάτια και σουίτες διαφόρων ειδών (όπως superior, deluxe, sublime), ενώ σερβίρει σπιτικό πρωινό. Από 145 ευρώ το απλό δίκλινο (Αγία Άννα, τηλ.: 22850-42600, www.iriabeach-naxos.com). To Camara Hotel βρίσκεται πέντε λεπτά με τα πόδια από τη διάσημη παραλία του νησιού και 5 χλμ. από την πόλη της Νάξου. Οι ιδιοκτήτες διαθέτουν βιολογικό κτήμα σε χωριό της ορεινής Νάξου, από το οποίο προέρχονται τα φρέσκα φρούτα και οι μαρμελάδες του πρωινού μπουφέ. Από 60-80 ευρώ το απλό δίκλινο, με πρωινό (Άγιος Προκόπιος, τηλ.: 22850-42754, www.camarahotel.eu). Για πιο οικονομική διαμονή, υπάρχουν και τα οργανωμένα κάμπινγκ, όπως είναι το Maragas κοντά στην Αγία Άννα (τηλ.: 22850-42552, www.maragascamping.gr, 7-9 ευρώ). Οι τιμές ισχύουν κυρίως τον Ιούλιο – κατά πάσα πιθανότητα, θα είναι υψηλότερες τον Αύγουστο.
Επιδόρπιο και καφές: Το Καφέ Ραντεβού βρίσκεται στη Χώρα δίπλα στο λιμάνι και, εκτός από καφετέρια, είναι και η καλύτερη αλυσίδα αρτοζαχαροπλαστείων στη Νάξο (https://www.facebook.com/rendez.vous.naxos). Για σπιτικό παγωτό, βάφλες αλλά και προσεγμένο καφέ, μια καλή πρόταση είναι το Milkato (Παραλία, Λιμάνι Χώρας, https://www.facebook.com/pages/Milkato/108670685826155).
Καλό φαγητό: Στην ταβέρνα Vassilis αξίζει να δοκιμάσουμε ντόπιο λουκάνικο και τηγανητές πατάτες με τυρί και κεφτέδες “του Βασίλη” (Χώρα, τηλ.: 22850-23763, www.naxosrestaurant.gr). Στην παραδοσιακή ταβέρνα Γεώμηλο, η μαγείρισσα κυρία Αθηνά είναι υπεύθυνη για τις παραδοσιακές σπιτικές γεύσεις, ενώ όλα τα υλικά και οι συνταγές είναι τοπικής προέλευσης. Λαχταριστό πιάτο αποτελεί η χρυσομαλλούσα, φέτα τυλιγμένη σε φύλλο κανταΐφι, τηγανισμένη και λουσμένη με θυμαρίσιο μέλι Νάξου και μαύρο σουσάμι (Παραλία Χώρας, τηλ.: 22850-27175, https://el-gr.facebook.com/www.geomilo.gr). Το εστιατόριο Μπαρμπούνης σερβίρει φρέσκο ψάρι, ντόπια κρέατα και σπιτικά μαγειρευτά φαγητά (Άγιος Προκόπιος, τηλ.: 22850-41760). Στο Scirocco, πολύ νόστιμο είναι το κριθαρότο με γαρίδες και η ναξιώτικη σαλάτα με ξινομυζήθρα ημέρας (Χώρα, τηλ.: 22850-25931). Στο Πυργάκι σερβίρεται καλόγερος (μελιτζάνα με μοσχάρι κοκκινιστό, ξινομυζήθρα και γραβιέρα) και φέτα σε φύλλο, με πιπεριά, μέλι και φασκόμηλο (Ψιλή Άμμος, τηλ.: 22850-75351, https://www.pirgaki.gr/restaurant-gr.htm). Το Λαδόχαρτο θεωρείται και το μαγαζί των επωνύμων, όπου, απολαμβάνοντας την υπέροχη θέα μπροστά από το γραφικό λιμανάκι της Νάξου, μπορούμε να γευτούμε ποικιλίες κρεατικών, σταβλίσια σπαλομπριζόλα στο λαδόχαρτο και να συνοδεύσουμε με το φημισμένο ναξιώτικο κρασί. Το Λαδόχαρτο έχει πάρει τη διάκριση της παραδοσιακής κουζίνας από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (Χώρα, τηλ.: 22850-22178, https://ladoxarto.gr/el/).
Διασκέδαση: Αξιόλογες επιλογές με καλή μουσική και περιποιημένα κοκτέιλ είναι τα Island Bar of Naxos (Αγία Άννα, τηλ.: 697-8733402), Swing Cocktail Bar Naxos (Πρωτοπαπαδάκη, https://swingbar.gr/), The Ocean Club (Νάξος, https://www.facebook.com/oceanclubnaxos/) και Meli kai Kanela (Μπραντούνα, https://www.melikaikanela.com/).
Παραλίες για όλα τα γούστα: Χάρη στο μέγεθός της, η Νάξος προσφέρει πολλές και διαφορετικές προτάσεις για απολαυστικές βουτιές και κολύμπι. Οι πασίγνωστες παραλίες της νοτιοδυτικής ακτής, με τα χιλιόμετρα λευκόχρυσης αμμουδιάς, γνωρίζουν ραγδαία ανάπτυξη, ωστόσο διατηρούν μια γεύση από τα ’70s, εποχή που ανακαλύφθηκαν από τα παιδιά των λουλουδιών. Η Αγία Άννα είναι από τις πιο κοσμοπολίτικες παραλίες και με beach bars, ενώ ο Άγιος Προκόπιος φημίζεται για το μήκος, το πλήθος κόσμου που συρρέει και τις τιμητικές διακρίσεις που έχει λάβει. Για την ομορφιά της ξεχωρίζει η Αγιασσός, με τα ρηχά νερά, αλλά και το Αλυκό. Ωραίες παραλίες είναι επίσης η Γλυφάδα, το Καστράκι, ο Απόλλωνας, ο Καλαντός, ο μικρός όρμος Αμπραάμ, ο απάνεμος Πάνορμος, η Ψιλή Άμμος μπροστά από το κεδρόδασος και ο ήσυχος Λιώνας (ή Λυώνα).
Θαλάσσια σπορ και καταδύσεις: Για τους λάτρεις των θαλάσσιων σπορ ενδείκνυται η παραλία της Πλάκας (ειδικά για θαλάσσιο σκι), ενώ οπαδούς του kite surfing ή του πιο κλασικού wind surfing συγκεντρώνει ο Άγιος Γεώργιος και κυρίως η Μικρή Βίγλα. Αν μας ενδιαφέρουν οι καταδύσεις, ενδεικτικά υπάρχουν τα www.naxosdiving.com και www.bluefindivers.gr προκειμένου να γνωρίσουμε τον όμορφο ναξιώτικο βυθό, τα λιβάδια Ποσειδωνίας και τα υποθαλάσσια σπήλαια, ενώ αν επιθυμούμε ναυαγιοκαταδύσεις, πόλο έλξης συνιστά το εμπορικό πλοίο “Μαριάννα” (βυθίστηκε το 1981). Στο νησί μπορούμε, επίσης, να κάνουμε παραθαλάσσια ιππασία (www.naxoshorseriding.com) ή περιήγηση στην ανεξερεύνητη Νάξο (www.hiddennaxos.com).
Τοπικές νοστιμιές: Η τυροκομική παράδοση της Νάξου είναι ο απόλυτος γαστριμαργικός πειρασμός, με γνωστότερη τη γραβιέρα (ΠΟΠ), αλλά και το κεφαλοτύρι (Αρσενικό). Οι πατάτες είναι πασίγνωστες για την ποιότητα και τη νοστιμιά τους, λόγω του αμμοαργιλώδους εδάφους του νησιού που είναι πλούσιο σε κάλλιο. Το φημισμένο ηδύποτο Κίτρο, από απόσταγμα φύλλων κιτριάς (citrus medica), θα το βρούμε σε διάφορα χρώματα (λευκό στους 33 βαθμούς, πράσινο στους 30 βαθμούς, κίτρινο στους 36 βαθμούς) και εμφιαλώνεται σε όμορφες μακρόστενες μποτίλιες.
Πώς να πάμε: Για τη Νάξο μπορούμε να ταξιδέψουμε είτε με πλοίο από το λιμάνι του Πειραιά (ανάλογα με την εταιρεία, διάρκεια από 4 έως και 6 ώρες), από το λιμάνι της Ραφήνας (ανάλογα με την εταιρεία, διάρκεια από 3,5 έως και 6 ώρες), είτε με αεροπλάνο (διάρκεια 45 λεπτά).
Περισσότερες πληροφορίες:
www.naxos.gr/gr/naxos
www.aegeanislands.gr
