Φτωχότερος από σήμερα ο πνευματικός κόσμος της Ελλάδας: Ο Βασίλης Φίλιας, «έφυγε» σήμερα Τρίτη 13 Φεβρουαρίου 2018 μετά από ταλαιπωρία σχεδόν ενάμιση χρόνου με κάταγμα και πνευμονική ανεπάρκεια.
Ο Βασίλης Φίλιας έφυγε… Στα 91 του χρόνια… Ο κύριος καθηγητής… Είχα την τύχη να τον γνωρίσω στα τέλη της δεκαετίας του 80 ως μαθητής σχολής δημοσιογραφίας… Σε μαθήματα που είχαν σχέση με την Κοινωνιολογία… Και η φωνή του, ο τρόπος που μας προσέγγιζε ήταν ξεχωριστός… Και κάθε του μάθημα ήταν πραγματικό μάθημα ζωής… Μιλούσε σωστά ελληνικά, σέβονταν το επάγγελμα του δημοσιογράφου και ήταν πάντα κοντά σε ότι του ζητούσαμε… Και ας είχε πίσω του ένα βιογραφικό που τρόμαζε… Τα βήματά του αργά και σταθερά όταν έμπαινε στην αίθουσα. Απέναντί του είχε 20χρονα παιδιά που το αίμα τους έβραζε. Κι όμως μας κέρδισε αμέσως. Σχεδόν με το “Καλώς ήρθατε στη σχολή” και πάντα θα κουβαλάω το “να σέβεσαι τον συνομιλητή σου… Και να τον ακούς με προσοχή”…. Σε ευχαριστώ δάσκαλε … Καλό σου ταξίδι…
Σε ηλικία 91 ετών έφυγε ο Βασίλης Φίλιας, μία μεγάλη προσωπικότητα του πνευματικού και δημοκρατικού χώρου. Ο καθηγητής Kοινωνιολογίας αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας τους τελευταίους μήνες.
Πνεύμα ανήσυχο με μεγάλο συγγραφικό έργο και σημαντική πορεία στον χώρο της πολιτικής, ο Βασίλης Φίλιας είχε λάβει σημαντικές θέσεις στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, είχε συνεργαστεί με έντυπα και εφημερίδες, ενώ πραγματοποιούσε και πλήθος παρεμβάσεων σε τηλεοπτικές εκπομπές.
Ο Βασίλης Φίλιας είχε λάβει μέρος στην Αντίσταση, ενώ τον Οκτώβριο του 1946 εισήχθη στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1949 επιστρατεύθηκε και στις αρχές του 1953 πήρε το πτυχίο της Νομικής και μετέβη στο Βερολίνο για να πραγματοποιήσει σπουδές στη Σχολή Θεωρητικών Οικονομικών.
Το 1961 έλαβε το διδακτορικό του και επέστρεψε στην Ελλάδα για να εργαστεί αρχικά στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ανάπτυξης στο τμήμα Βιομηχανικών έργων.
Εκείνη την περίοδο είχε συνεργασία με τα περιοδικά «Εποχές», «Τεχνικά χρονικά» και «Αρχιτεκτονικά θέματα», ενώ συμμετείχε στην οικονομική στήλη της εφημερίδας «Εβδομάδα».
Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας στην Εταιρεία Προγραμματισμού από το 1964 έως το 1967, ενώ είχε αναλάβει την Έρευνα Μετανάστευσης στο Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών.
Κατά την δικτατορία συμμετείχε μαζί με άλλους αγνοούμενους στην αντιστασιακή οργάνωση«Δημοκρατική Άμυνα». Τον Ιούνιο του 1968 συνελήφθη από την Ασφάλεια και οδηγήθηκε στις Φυλακές Αβέρωφ. Τον Μάιο του 1969 καταδικάστηκε από το Έκτακτο Στρατοδικείο σε 18,5 χρόνια φυλακή. Με την αμνηστία του 1973 αφέθηκε ελεύθερος.
Μετά τη χούντα ο Βασίλης Φίλιας διορίστηκε Γενικός Διευθυντής στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και υπήρξε επικεφαλής του μέχρι το 1981. Το 1975 διορίζεται εντεταλμένος υφηγητής Κοινωνιολογίας στην Πάντειο Ανώτατη Σχολή Πολιτικών Επιστημών και το 1977 εκλέχθηκε καθηγητής.
Τον Ιούνιο του 1975 διαγράφτηκε από μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ. Το 1975 άρχισε να συνεργάζεται με την Ελευθεροτυπία (μέχρι το 1986) και υπήρξε συνεκδότης του περιοδικού «Οικονομία και Κοινωνία». Από το 1986 σταμάτησε τη συνεργασία του με την «Ελευθεροτυπία» και άρχισε να γράφει κείμενα για την εφημερίδα «Πρώτη» έως το 1988 όταν και ξεκίνησε συνεργασία με την εφημερίδα «Έθνος».
Δίδαξε, ακόμη, στη Σχολή Ελευθέρων Σπουδών «Εργαστήρι Δημοσιογραφίας» από το 1977, ενώ από το 1978 έως το 1987 έδωσε διαλέξεις σε όλη την Ελλάδα στο πλαίσιο του Ελεύθερου Ανοιχτού Πανεπιστημίου – θεσμού που σύστησε το Υπουργείο Παιδείας.
Το 1980 – 1981 διατέλεσε Πρύτανης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ενώ το διάστημα 1985-1989 διατέλεσε πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνιολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο.
Υπήρξε επί σειρά ετών καθηγητής στην Σχολή Εθνικής Άμυνας και τη Σχολή Πολέμου της Πολεμικής Αεροπορίας καθώς και διευθυντής σύνταξης στην «Αεροπορική Επιθεώρηση» του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας.
Πλούσια ήταν και η πολιτική του διαδρομή, ενώ ο Βασίλης Φίλιας συμμετείχε στις εκλογές του 1985 συνεργαζόμενος με το ΚΚΕ σε μη εκλόγιμη θέση. Το φθινόπωρο του 1985 ήταν συνιδρυτής του φορέα Λαϊκή Αγωνιστική Ενότητα.
Το 1989 συμμετείχε ως υποψήφιος του Συνασπισμού στη Β’ Αθηνών, ενώ τον Ιούλιο διορίστηκε πρόεδρος του ΔΣ της Ολυμπιακής Αεροπορίας μέχρι το τέλος του 1992.
Από το 1991 υπήρξε υπεύθυνος της ελληνικής έκδοσης του διεθνούς περιοδικού «Ο Σοσιαλισμός του Μέλλοντος».
Το συγγραφικό του έργο ήταν πλούσιο με πολλά από τα κείμενα και τις μελέτες του να χρησιμοποιούνται ως βιβλιογραφία σε πολλά πανεπιστήμια.
Αναλυτικά:
- Το Συνταγματικόν Δικαίωμα της Ελευθεροτυπίας και η κατά το άρθρον 367 Π.Κ. πρόσθετος προστασία, Αθήνα 1966
- Το πρόβλημα του σχηματισμού παραγωγικού κεφαλαίου εις τας υπανάπτυκτους οικονομίας Αθήνα 1967
- Προβλήματα κοινωνικού μετασχηματισμού, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1974
- Μαξ Βέμπερ: Συστηματική Κοινωνιολογία και Μεθοδολογία,εκδ. Νέα Σύνορα, Αθήνα 1976
- Εισαγωγή στη Μεθοδολογία και τις Τεχνικές των Κοινωνικών Ερευνών, Gutenberg,Αθήνα 1977
- Κοινωνικά Συστήματα, Τόμος Α,εκδ. Νέα Σύνορα, Α. Λιβάνης,Αθήνα 1977
- Κοινωνικά Συστήματα, Τόμος Β,εκδ. Νέα Σύνορα, Α. Λιβάνης, Αθήνα 1978
- Όψεις της διατήρησης και της μεταβολής του κοινωνικού συστήματος, Τόμος Α,εκδ. Νέα Σύνορα,Αθήνα 1979
- Όψεις της διατήρησης και της μεταβολής του κοινωνικού συστήματος, Τόμος Β εκδ. Νέα Σύνορα, Αθήνα 1980
- Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις,Σύγχρονη Εποχή,Αθήνα 1983
- Κοινωνιολογία Γ’ Λυκείου,εκδ. Παπαζήσης, 1983
- Αντιπαραθέσεις,Gutenberg,Αθήνα 1984
- Κοινωνία και εξουσία στην Ελλάδα – Η νόθα αστικοποίηση 1800 – 1864,Gutenberg 1985
- Οικονομική Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, Τόμος Α,εκδ. Παπαζήσης, 1985
- Οικονομική Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, Τόμος Β,εκδ. Παπαζήσης, 1986
- Δεκατέσσερα Δοκίμια Κοινωνιολογίας,εκδ. Μπουκουμάνη,Αθήνα 1991
- Κοινωνικά Συστήματα στον 20ο αιώνα,Gutenberg,Αθήνα 1993
- Κοινωνιολογία της Οικονομίας,Gutenberg,Αθήνα 1994
- Κοινωνιολογία της Υπανάπτυξης,Σύγχρονη Εποχή,Αθήνα 1996
- Αναφορές στην κοινωνική πραγματικότητα του τέλους του 20ου αιώνα, εκδ. Ι. Σιδέρη,Αθήνα 1996
- Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα,εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1997
- Σύγχρονες Κοινωνικές Επιστήμες-Θεωρία και Πράξη: Προβληματισμοί και Επισημάνσεις εκδ. Ι. Σιδέρη,Αθήνα 1997
- Σύγχρονες Κοινωνικές Επιστήμες-Θεωρία και Πράξη: Προβληματισμοί και Επισημάνσεις ΙΙ. Ι. Σιδέρη, Αθηνα 1998
- Κοινωνιολογία του Πολιτισμού, Τόμος Α,εκδ. Παπαζήση,Αθήνα 2000
- Κοινωνιολογία του Πολιτισμού, Τόμος Β,εκδ. Παπαζήση,Αθήνα 2001
- Η λογιστική της παγκοσμιοποίησης και η λογική της ιστορικής εναντίωσης,εκδ. Κάκτος,Αθήνα 2001
- Κοινωνιολογικές παρεμβάσεις,εκδ. Παπαζήση,Αθήνα 2002
- Κοινωνιολογία του Πολιτισμού, Τόμος Γ, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2005
- Ανεστραμμένα Είδωλα,εκδ. Παπαζήση,Αθήνα 2007
- Συμβολή στον επαναπροσδιορισμό της ψυχολογίας ως επιστήμης του ανθρώπου,εκδ. Παπαζήση,Αθήνα 2008
- Από την εξαχρείωση στην εξαθλίωση (1974-2012),εκδ. Προσκήνιο,Αθήνα 2012[28]
- Κωνσταντίνος Δ. Περρίκος (1905-1943). Η Βιογραφία ενός Ήρωα (με Π. Βατάκη & Κ. Λαγό) εκδ. Μένανδρος, Αθήνα 2018
Με πληροφορίες από την “Εφημερίδα των Συντακτών”
