Η Σοφία Ι. Μαργαρίτη μας κάνει κοινωνούς της ιστορίας της Μαλάλα, την 20χρονη Πακιστανή, η οποία το 2014 τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης για τον αγώνα της ώστε τα κορίτσια να έχουν δικαίωμα στην εκπαίδευση
Προβληματίστηκα πραγματικά με τους μαθητές μου που δεν είχαν καμιά ιδέα για το ποια είναι η Μαλάλα και για ποιο λόγο πήρε βραβείο Νόμπελ. Πώς να το γνωρίζουν άλλωστε, δεν ευθύνονται οι ίδιοι γι’ αυτό. Μάλλον εμείς είμαστε οι βασικοί υπεύθυνοι για τα παιδιά μας. Αν η Μαλάλα ήταν ψηλή, ξανθιά, χυμώδης, με τέλειες αναλογίες, παρουσιάστρια πρωινής ή μεσημεριανής ζώνης ή πρωταγωνίστρια της μεγάλης οθόνης ή έστω να είχε πάρει μέρος σε κάποιο παιχνίδι επιβίωσης, δεν θα είχε διαφύγει της προσοχής τους. Σίγουρα κάτι θα είχαν ακούσει.
Της Σοφία Ι. Μαργαρίτη (φιλόλογος – συγγραφέας)
Θεώρησα αναγκαίο να τους πω την ιστορία της μικρής πακιστανής που είναι στην ηλικία τους. Φάνηκαν προβληματισμένοι, που οι τρομοκράτες έχουν απαγορεύσει την εκπαίδευση, ειδικά των κοριτσιών, που έκλεισαν σχολεία, που πυροβόλησαν δωδεκάχρονη μαθήτρια ενώ πήγαινε στο σχολείο της, που το κορίτσι δεν το έβαλε στα πόδια, αγωνίστηκε για τη ζωή της και συνεχίζει να αγωνίζεται για το δικαίωμα στην εκπαίδευση, την αγωγή.
Όχι για να ζήσει η ίδια καλύτερα, αλλά εκπροσωπώντας εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο, που στερούνται την παιδική τους ηλικία, τη μόρφωση και το παιχνίδι. Ένας αυθόρμητος μαθητής, έξυπνο μουτράκι, όχι αδιάφορος και ανάλγητος όπως θέλουμε να πιστεύουμε για τα παιδιά μας, πετάχτηκε και είπε : « φανταστείτε, κι εγώ εδώ στην Ελλάδα, θέλω να αυτό – πυροβοληθώ επειδή είμαι υποχρεωμένος να πάω σχολείο» ! και ένας άλλος συμπλήρωσε : « τόσους τρομοκράτες έχει η Ελλάδα, ένα σχολείο δεν μπορούσαν να κλείσουν ; να ησυχάσουμε κι εμείς;» Λοιπόν δεν έχω ξανακούσει ούτε από πολιτικούς, ούτε από τηλεοπτικούς αναλυτές πιο εύστοχα σχόλια για την κοινωνική και εκπαιδευτική πραγματικότητα της σύγχρονης Ελλάδας. Τα παιδιά μας σκέφτονται (ακόμα) και δυστυχώς δεν τα κατανοούμε.
Τα παιδιά μας μισούν το σχολείο και την εκπαίδευση. Ακόμα και οι καλοί μαθητές δεν έχουν στόχο την αξία, το ιδανικό της μόρφωσης, της γνώσης, της έρευνας. Είναι απλώς πεπεισμένοι από το σύστημα, ότι το σχολείο είναι το στάδιο προετοιμασίας για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, στην οποία η πρόσβαση προϋποθέτει το προκρούστειο βασανιστήριο των πανελληνίων εξετάσεων. Μετά από αυτό έχουν πεισθεί ότι θα αποκτήσουν τα πολυπόθητα προσόντα για να εξασφαλίσουν επαγγελματική αποκατάσταση, σταδιοδρομία, πλούτο και κοινωνική αναγνώριση. Όχι ότι θα ολοκληρωθούν ηθικά και πνευματικά. Αυτό τους φαίνεται αστείο.
Για τη Μαλάλα η « μόρφωση είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης», όπως είπε σε συνέντευξή της σε κάποιο μεγάλο κανάλι του εξωτερικού. Για τα παιδιά μας είναι αγγαρεία, καθημερινή υποχρέωση χωρίς νόημα.
Για τη Μαλάλα η «μόρφωση είναι δύναμη», για τα παιδιά μας δύναμη είναι το χρήμα, ο πλούτος, που θα αποκτηθεί με την αρχή της «ήσσονος προσπαθείας», με τη μαγκιά και τις πλάτες των γονιών και των πολιτικών παρατάξεων.
Η Μαλάλα έγινε το σύμβολο του αγώνα για την κατοχύρωση του δικαιώματος όλων στην εκπαίδευση. Τα παιδιά μας κάνουν αγώνα (καταλήψεις) διεκδικώντας δύο τρείς μέρες, μια εβδομάδα χωρίς σχολείο, χωρίς απουσίες, στη διάρκεια των οποίων πάνε και φροντιστήριο για να προχωρήσουν στην ύλη των Πανελλαδικών, μη μείνουν πίσω.
Στο Πακιστάν τα παιδιά θλίβονται που άρχισαν οι διακοπές, γιατί δεν γνωρίζουν αν θα επαναλειτουργήσουν τα σχολεία. Στην Ελλάδα τα παιδιά θρηνούν το τέλος των διακοπών και το άνοιγμα των σχολείων.
Στο Πακιστάν λειτούργησαν τα σχολεία κρυφά σε σπηλιές και υπόγεια. Στην Ελλάδα αγωνιζόμαστε να πείσουμε τα παιδιά μας ότι το Κρυφό Σχολειό είναι ένα ψέμα, ένα παραμύθι. Δεν θέλουμε ούτε καν να τα εμπνεύσουμε χρησιμοποιώντας έστω και έναν μύθο, για το πόσο η μόρφωση – η γνώση – η εκπαίδευση είναι δύναμη, ξυπνά το πνεύμα, κατοχυρώνει δικαιώματα και ελευθερίες.
Δεν είναι ο στόχος μου να ρίξω την πέτρα του αναθέματος στους μαθητές μας. Το αντίθετο μάλιστα. Θεωρώ ότι είναι οι αποδιοπομπαίοι τράγοι, της πολιτικής αναλγησίας, της γονεϊκής αδιαφορίας, της εκπαιδευτικής αποτυχίας, της σαρωτικής ισοπέδωσης από τα ΜΜΕ και το διαδίκτυο. Τους έχουμε στερήσει υγιή πρότυπα, ηθικά και συναισθηματικά στηρίγματα, τα ντύνουμε με ακριβά ρούχα, ενώ τους έχουμε απογυμνώσει την ψυχή.
Έχουν μάθει να διαχειρίζονται πολύπλοκα μηχανήματα, χρήματα και καταστάσεις ενώ δεν μπορούν να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους. Τους μάθαμε ότι η αξία της μόρφωσης είναι το χρηματικό ποσό που αξίζουν τα ιδιαίτερα μαθήματα ή τα δίδακτρα του φροντιστηρίου. Μιλάμε μαζί τους αλλά δεν επικοινωνούμε. Έχουν εκατοντάδες διαδικτυακούς «φίλους» αλλά κανέναν φίλο στην καθημερινότητά τους.
Η Μαλάλα από το Πακιστάν είναι πλούσια γιατί έχει ελπίδα και όνειρα και διεκδικεί ένα καλύτερο μέλλον με αξίες και ιδανικά.
Το παιδί μου στην Ελλάδα είναι πάμφτωχο, δεν έχει όνειρα, ελπίδα και όραμα για το μέλλον του και δεν το έχει συνειδητοποιήσει.
