Χριστιάννα Οικονόμου… Μία κοπέλα με ένα τεράστιο χαμόγελο, ευτυχία στο πρόσωπο και με διάθεση προσφοράς… Και έχει μεταφέρει τις εικόνες των κατοίκων Σχοινούσας, Ηρακλειάς σε όλο το κόσμο, λειτουργώντας ως Πρέσβειρα των Μικρών Κυκλάδων όχι μέσω του λόγου αλλά κυρίως της δουλειάς της με την “Αγονη Γραμμή Γόνιμη” και το πρόγραμμα “Καράβια που δεν φοβήθηκαν”
Αυτή είναι η ιστορία μίας δημιουργού, που είναι πραγματικά ερωτευμένη με την χώρα της, την Ελλάδα, την πλούσια παράδοσή της, την λαογραφία της και…. τα ψαροκάικα της! Έμεινα κατάπληκτη από τις πράξεις αυτής της νέας γυναίκας και από την θετική οπτική που έχει για την ζωή, η οποία βρέθηκε ένα μεσημέρι στις 14:00 να αποβιβάζεται από το sea-jet στην Σχοινούσα, φορώντας ένα ανοιχτόχρωμο φούξια παντελόνι και να είναι σαν την μύγα μέσα στο γάλα, καταφέρνοντας τελικά να κερδίσει τον σεβασμό και την αγάπη της τοπικής κοινωνίας σε λίγους μόνο μήνες.
Της Φωτεινή Βλαχάκη
Ο λόγος για τη Χριστιάννα Οικονόμου, η οποία σε συνεργασία με την «Άγονη Γραμμή Γόνιμη», προσπαθεί να αναβιώσει και να καταγράψει τοπικές παραδόσεις και χειροτεχνίες στις Μικρές Κυκλάδες. Οι δημιουργίες της, ψαροκάικα που ονομάζονται «Fearless Boats/Καράβια Που Δεν Φοβήθηκαν» έχουν γίνει σύμβολο των τοπικών κοινωνιών που αναβιώνουν και μας υπενθυμίζουν ότι πρέπει πάντα να εκτιμούμε και να μην ξεχνάμε την ιστορία και το παρελθόν μίας χώρας… και φυσικά ότι τα καλύτερα ταξίδια στη ζωή γίνονται με τα «Καράβια Που Δεν Φοβήθηκαν» .
Ήταν πραγματική ευχαρίστηση να την συναντήσω και να της πάρω συνέντευξη για το #theFMartini. Παρήγγειλε έναν διπλό σκέτο ελληνικό καφέ και μου μίλησε για την “spinning loom” sessions, την αγάπη της για τις ελληνικές ταινίες και την ελληνική μουσική (ακούει Σοφία Βέμπο), για το ότι κατασκευάσει χαρταετούς, ψήνει τσουρέκια, για το Ελληνικό Ορθόδοξο Πάσχα, για τα λουλουδάτα στεφάνια της Πρωτομαγιάς, και για τα χειροποίητα παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα καράβια.. Και για το μωρό κατσικάκι της, στην Σχοινούσα, την Ισιδώρα. Με έκανε να θέλω να την ακολουθήσω πίσω στην Σχοινούσα και να γευτώ από πρώτο χέρι, όλη αυτή την ελληνική αυθεντικότητα που αποπνέει. Η ελληνική ομορφιά είναι για να γυρίζεις πίσω στη βάση σου και η Χριστιάννα απεικονίζει ακριβώς αυτό με έναν αξεπέραστο τρόπο!
Πες μας λίγα λόγια για το παρελθόν και τις σπουδές σου στην Τέχνη;
«Παρακολούθησα μαθήματα στο Chelsea και στο Saint Martins. Παράλληλα, εργάστηκα ως ελεύθερη επαγγελματίας στα Browns στο Λονδίνο, αναλαμβάνοντας την εσωτερική διακόσμηση στις βιτρίνες. Μία συνεργασία που ξεκίνησε το 2011 και κράτησε όλα τα φοιτητικά μου χρόνια.
Αγαπούσα την ελληνική παράδοση και την ελληνική λαογραφία και αυτό ήταν επίσης το θέμα της διατριβής μου. Η αγάπη μου για τα ελληνικά ψαροκάικά ξεκινά στα καλοκαίρια της παιδικής μου ηλικίας, που πάντα τα περνούσαμε στις Σπέτσες, όπου την 1η Σεπτεμβρίου γιορτάζαμε τον Άγιο Μάμα (τοπικός Άγιος) και κατασκευάζαμε μικρά ψαροκάικα από ξύλο, μπουκάλια και ότι υλικό βρίσκαμε. Αυτή ήταν η καλοκαιρινή μας έγνοια και μια πηγή έμπνευσης!
Όταν ένιωσα ότι ο κύκλος μου στο Λονδίνο, ολοκληρωνόταν, αποφάσισα να κάνω πραγματικότητα ένα μεγάλο μου όνειρο και ταξίδεψα στην Ινδία με έναν πολύ καλό μου φίλο. Εκεί, εργαστήκαμε εθελοντικό σε ένα σχολείο με αυτιστικά παιδιά, στα οποία κάναμε θεραπεία μέσω της τέχνης. Ξεκινήσαμε από το Δελχί αλλά ταξιδέψαμε ολόκληρο το Ρατζαστάν για λίγους μήνες, μέχρι που ξαναγύρισα στο Λονδίνο για λίγο, για να συνεχίσω την συνεργασία μου με τα Browns και τις βιτρίνες των Χριστουγέννων. Με την επιστροφή μου στην Ελλάδα, μου ήταν πλέον ξεκάθαρο ότι ήθελα να μπλεχτώ με την ελληνική παράδοση και έψαχνα να βρω έναν τρόπο για να το κάνω πραγματικότητα και να αποκτήσω μια καλλιτεχνική μου βάση σε ένα ελληνικό νησί.
Πώς έγινε η αρχή για την συνεργασία σου με την «Άγονη Γραμμή Γόνιμη»?
«Η «Άγονη Γραμμή Γόνιμη» είναι μία πλατφόρμα που σχεδιάζει και υλοποιεί εκπαιδευτικά και κοινωνικά προγράμματα για τις απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδας. Η πρώτη μας συνεργασία (η οποία δυστυχώς δεν ευδοκίμησε διότι συνέπεσε με το ελληνικό δημοψήφισμα) ήταν να καταγράψουμε τις τοπικές παραδόσεις και τις ιστορίες των ανθρώπων της Σχοινούσας.
Ερωτεύτηκα το νησί, τον ρυθμό του και την δυνατότητα μετάβασης από την φρενίτιδα της πόλης μέσα σε έξι ώρες σε κάτι που θύμιζε την Ελλάδα του ‘50. Ανυπομονούσα να επιστρέψω και να κάνω ένα νέο πρότζεκτ στην Σχοινούσα και έτσι προέκυψε η ιδέα «Fearless Boats/Καράβια Που Δεν Φοβήθηκαν» με σύνθημα «Όλα όσα βλέπουμε είναι Θάλασσα» Αποφασίσαμε να κάνουμε ένα προτζεκτ στις Μικρές Κυκλάδες, όπου θα το επέβλεπα και θα είχε να κάνει με την αναπαλαίωση μικρών αλιευτικών σκαφών τα οποία θα μετατρέπαμε σε έργα τέχνης. Τόπος εκκίνησης η Σχοινούσα και το πρώτο μας ψαροκάικο ο «Μικρός Ηλίας». Η «Άγονη Γραμμή Γόνιμη» ήταν το εισιτήριό μου για να μπω στην τοπική κοινωνία του νησιού, μια κοινωνία που δεν είναι καθόλου εύκολο να σε αποδεχτεί».
Πείτε μας λίγο πιο αναλυτικά για το πρόγραμμα «Fearless Boats/Καράβια Που Δεν Φοβήθηκαν»?
«Το πρόγραμμα ονομάστηκε έτσι από ένα βιβλίο που είχα δει στο κατάστημα δώρο του Μουσείου Κυκλάδων (?) και θεώρησα ότι ο τίτλος ήταν ο πιο κατάλληλος, μιας και έδινε μία άλλη διάσταση στο πρότζεκτ. Προφανώς δεν φτιάχνω μεγάλα καράβια αλλά ψαροκάικα. Η ιδέα πίσω από την ανακαίνιση τους, είναι ότι ξαναγεννιούνται, ζωντανεύουν και θα «κολυμπήσουν» ξανά ενάντια στην σύγχρονη εποχή.
Μας δόθηκαν από την τοπική κοινωνία, μίας και για αυτούς ήταν πλέον άχρηστα. Τα επισκεύασα εξαρχής όλα, με κάθε λεπτομέρεια. Είχα την βοήθεια μιας ομάδας από τοπικούς τεχνίτες που με βοήθησαν σε όλη την διαδικασία, γιατί προφανώς δεν μπορώ να τα κάνω όλα μόνη μου. Επίσης υπήρχαν πολλά τεχνικά θέματα τα οποία δεν γνώριζα και ακόμα μαθαίνω. Μέχρι στιγμής έχω κάνει δυο καΐκια. Ένα στην Σχοινούσα, τον «Μικρό Ηλία» και ένα στην Ηρακλεια τον «Καπετάν Γιάννη». Ο στόχος είναι να φτιάχνω ένα καΐκι κάθε χρόνο για ένα νησί των Μικρών Κυκλάδων. Ο επόμενος σταθμός είναι το Κουφονήσι για το 2018 και μετά η Δονούσα και η Αμοργός. Μέσα από κάθε κατασκευή/επισκευή, βρίσκω τον εαυτό μου πιο ώριμο και αλλαγμένο όπως τα αλιευτικά μου σκάφη.
Το πρόγραμμα «Fearless Boats/Καράβια Που Δεν Φοβήθηκαν» περιλαμβάνει επίσης και εργαστήρια για παιδιά. Στην Σχοινούσα υπάρχουν 12 παιδιά ηλικίας 4-17 ετών. Διαβάζουμε ιστορίες της θάλασσας και δημιουργούμε κολάζ από φωτογραφίες του νησιού και των προγόνων τους και ζωγραφίζουμε καράβια που δείχνουν την φαντασία και την διαφορετικότητα του κάθε παιδιού».
Πως είναι η ζωή στη Σχοινούσα εκτός σεζόν?
«Ξυπνάω στις 7.30 το πρωί και πηγαίνω κατευθείαν στο καφενείο, όπου μόνο άντρες πηγαίνουν. Ακούω ιστορίας για ψάρεμα και κυνήγι και νιώθω πραγματικά την τοπική κοινωνία. Μετά εργάζομαι στα καΐκια μου στο λιμάνι, όπου τα παιδιά κάνουν τα εργαστήρια τους, και ενδιάμεσα τρόπο κάτι ή ρίχνω μια βουτιά στη θάλασσα.
Δεν νιώθω μοναξιά, και ίσα ίσα που μερικές φορές θέλω να μείνω μόνη αλλά δεν μπορώ, μιας και είμαι ένα κοινωνικό άτομο και έχω αναπτύξει στενές σχέσεις με τους κατοίκους. Οι γιαγιάδες με αποκαλούν το κορίτσι τους και μου φέρνουν φρέσκα αυγά, πίτες και κέικ καθημερινά. Είμαι ένας άνθρωπος της πόλης αλλά απολαμβάνω και την εμπειρία αυτού του κόσμου μέσω αυτής της επιλογής ζωής. Δεν είναι πολύ δύσκολο να φτάσει κανείς στις Μικρές Κυκλάδες ή σε οποιοδήποτε νησί στην Ελλάδα. Βλέπω αυτή την διαδρομή σαν μια κρουαζιέρα όπου χαλαρώνω δίπλα σε ένα παράθυρο ενός πλοίο κοιτάζοντας την θάλασσα και διαβάζοντας το βιβλίο μου. Τι μπορεί να είναι καλύτερο από αυτό..?»
Σε τι βαθμό αυτή η διαδρομή με τα «Καράβια Που Δεν Φοβήθηκαν» σε άλλαξε?
«Είναι τόσα πολλά που κερδίζεις από αυτό. Για εμένα, η Αθήνα είναι μία πολύ που έχει πάρα πολλά να προσφέρει, ακόμα και εν μέσω κρίσης. Πρέπει να μπορείς να διαλέξεις, να φιλτράρεις τα καλά πράγματα και να τα συνδυάσεις με μικρές αποδράσεις.
Το πιο εντυπωσιακό κομμάτι του να είμαι στην Σχοινούσα, και πρακτικά αυτό που με κρατάει είναι ότι διαρκώς μαθαίνω πράγματα για τον εαυτό μου. Με το να ζεις σε μία μικρή κοινωνία, κάθε κομμάτι του εαυτού σου και της ζωής σου, γίνεται γνωστό, είσαι μακριά από την ζώνη προστασίας σου και πρέπει να μάθεις να αποδέχεσαι και να θέτεις τα όρια του εαυτούς σου. Τα τελευταία δυο χρόνια νιώθω λες και είχα την καλύτερη ψυχανάλυση. Ναι έχω πλέον γίνει καλλιτέχνης, αλλά έχω κερδίσει πολλά και σε προσωπικό, κοινωνικό και ανθρώπινο επίπεδο»
