Κι όμως πριν από σαράντα περίπου χρόνια η Σαντορίνη είχε τρεις φορές την εβδομάδα επικοινωνία με τον Πειραιά, υπήρχε μία ντουζίνα ξενοδοχεία και δύο πλαζ με …νιπτήρες και ταβερνάκια
Είναι στην επικαιρότητα δώδεκα μήνες τον χρόνο, καθώς είναι από τα λίγα μέρη της χώρας μας που έχει καταφέρει να κερδίσει το στοίχημα του δωδεκάμηνου τουρισμού. Πρόκειται για τη Σαντορίνη που εάν και πλησιάζουμε στα τέλη Οκτωβρίου ζει ακόμη σε αυγουστιάτικους ρυθμούς.
Πώς ήταν όμως η Ρήγισσα του Αιγαίου μόλις μερικές δεκαετίες πριν; Με την βοήθεια της εφημερίδας “Καθημερινή” κάνουμε ένα μικρό ταξίδι στο παρελθόν. Και τι βλέπουμε; Τη Σαντορίνη χωρίς λιμάνι, με τα πλοία να δένουν σε σημαδούρες, χωρίς αεροδρόμιο, με ένα ξενοδοχείο, τρεις ταβέρνες και τρεις πλαζ. Οι κάτοικοι μάζευαν τα βρόχινα νερά από τα δρομάκια έξω από τα σπίτια τους προκειμένου να πλύνουν τα ρούχα τους. Στο νησί κατέπλεαν τρία μόλις πλοία σε εβδομαδιαία βάση από τον Πειραιά, έπειτα από πολύωρο ταξίδι.
Ετσι περιγράφεται το νησί, σε ένα μικρό ασπρόμαυρο τουριστικό οδηγό, από τους ελάχιστους, ίσως και τον μοναδικό της εποχής, καθώς πολύ λίγοι ήταν σε αριθμό οι τουρίστες που επισκέπτονταν το νησί. Ισως κανείς δεν μπορούσε τότε να φανταστεί την πρωτοφανή, ακόμη και για τα διεθνή δεδομένα, τουριστική ανάπτυξη που θα γνώριζε το νησί.
Μερικά αποσπάσματα από τον τουριστικό οδηγό του Πέτρου Δελένδα που γεννήθηκε και έζησε όλη του τη ζωή στη Σαντορίνη, διατηρώντας μεταξύ άλλων έκθεση αγροτικών προϊόντων του νησιού στα Φηρά της Σαντορίνης περιγράφουν με γλαφυρό τρόπο το νησί.
«Η Σαντορίνη λιμένα δεν έχει, αλλά ούτε και είναι εύκολον ν’ αποκτήση, λόγω του μεγάλου βάθους των υδάτων της προς δυσμάς, προς ανατολάς δε πάλιν λόγω διαρκούς συσσωρεύσεως θαλασσίας άμμου. Ούτω η Σαντορίνη εξυπηρετείται με σημαδούρες, επί των οποίων και προσδένονται τα πλοία. Οταν όμως είναι μεγάλη τρικυμία, τα πλοία, διά πλήρη ασφάλειάν των, αγκυροβολούν… καταμεσής σχεδόν του τεραστίου κόλπου εις θέσιν «Πάγκος», ένθα τα νερά έχουν βάθος μόλις 30 περίπου μέτρων».
Συγκοινωνίαι
«Θαλάσσιαι: Πλοία τρις της εβδομάδος εκ Πειραιώς και διά Πειραιά.
Χερσαίαι: Με λεωφορεία, ταξί και ζώα διά τα χωριά και τας πλαζ. Διά την Αρχαίαν Θήραν, υπάρχει μεν αμαξιτός δρόμος αλλά μέχρι της θέσεως “Σελλάδα”, ήτις απέχει απ’ αυτής εν τέταρτον της ώρας πεζή. Μόνον τα ταξί φθάνουν μέχρι Σελλάδας. Τα λεωφορεία τερματίζουν εις Καμάρι, οπόθεν χρειάζεται μία ώρα πεζή διά την αρχαίαν πόλιν».
Για την ύδρευση αναφέρεται: «Οι κάτοικοι υδρεύονται από τις ιδιόκτητες στέρνες των, εις τας οποίας συγκεντρώνεται το βρόχινο νερό από τις ταράτσες και αυλές εκάστου σπιτιού. Πολλοί μάλιστα, εις ιδιαίτερες στέρνες, μαζεύουν και τα νερά των δρόμων, διά να τα χρησιμοποιήσουν εις βοηθητικάς εργασίας των (πλύσιμο ρούχων, αρδεύσεις κ.λπ.).
Ξενοδοχεία: «Σήμερον υπάρχει μόνον το “Ατλαντίς” (…) Επίσης δύναταί τις να εύρη δωμάτια καθαρά και περιποιημένα εις διαφόρους οικίας αντί 20-30 δρχ. κατά κλίνην. Τέλος, ενοικιάζονται ή και πωλούνται ολόκληροι οικίαι. Τελευταίως ελειτούργησε και το ξενοδοχείον ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Γ΄ κατηγορίας).
Πλαζ: Περίσσα, Καμάρι και Μονόλιθος. Ολαι διαθέτουν αναψυκτήρια και ταβερνίτσες».
