Νόμος Κατρούγκαλος για τα μπλοκάκια ήταν και πάει… Διέξοδο από το χάος που έχει προκύψει από την αρχή του έτους – και παρά τις προειδοποιήσεις-, με χιλιάδες μισθωτούς «ελεύθερους επαγγελματίες» να παραμένουν τελικά απλήρωτοι, αναζητεί η κυβέρνηση
Οπισθεν ολοταχώς στο θέμα με τα μπλοκάκια αναγκάζεται να κάνει κυβέρνηση, καθώς οι διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου και οι εγκύκλιοι που εκδόθηκαν περιπλέκουν περισσότερο την εφαρμογή τους, καθιστώντας στην πράξη αδύνατη την καταβολή εισφορών για χιλιάδες ασφαλισμένους. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», το υπουργείο Εργασίας έχει ήδη καταρτίσει σχέδιο νόμου με στόχο «την επίσπευση διαδικασιών για την εφαρμογή της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης», το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή τις αμέσως επόμενες ημέρες. Σε αυτό θα περιλαμβάνονται διατάξεις που αλλάζουν σημαντικά σημεία του νόμου Κατρούγκαλου που ψηφίστηκε τον Μάιο του 2016 και θα έπρεπε να τεθούν σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2017 κι ακόμη δεν μπορούν να υλοποιηθούν. Είναι ενδεικτικό ότι πάνω από 150.000 ασφαλισμένοι δεν γνωρίζουν ακόμη το ύψος των εισφορών που θα πρέπει να καταβάλουν στον ΕΦΚΑ, παρότι πέρασε και η πρώτη εβδομάδα της παράτασης που δόθηκε εσπευσμένα για τις πληρωμές.
Την πιθανότητα αλλαγών στον ασφαλιστικό νόμο είχε αφήσει ανοικτή η αρμόδια υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου, όταν άρχισαν να διαφαίνονται τα πρώτα μεγάλα προβλήματα στην εφαρμογή της διάταξης που προβλέπει ότι ασφαλισμένοι σε ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ που για παράλληλη απασχόληση αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών, εφόσον έχουν έως δύο εργοδότες, θα καταβάλουν το 1/3 των εισφορών για κύρια ασφάλιση και υγεία, ενώ τα υπόλοιπα 2/3 θα τα καταβάλουν οι εργοδότες. Στην πρώτη εγκύκλιο που εκδόθηκε, προβλέφθηκε μια δαιδαλώδης και γραφειοκρατική διαδικασία που ανάγκαζε στην πράξη τον εργαζόμενο να καταγγέλλει τον εργοδότη του για να γίνεται επιμερισμός των εισφορών. Μάλιστα, μέχρι ο ΕΦΚΑ να διασαφηνίσει το τι πραγματικά συμβαίνει, τις εισφορές θα έπρεπε να καταβάλει εξ ολοκλήρου ο εργαζόμενος. Υπήρξε βέβαια δεύτερη εγκύκλιος που ακύρωνε την πρώτη, με την οποία αντί να διευκρινιστούν τα πράγματα, μπερδεύτηκαν περισσότερο. Για την ακρίβεια, προβλέφθηκε η δυνατότητα του εργαζόμενου να καταβάλει το 9,2% του εισοδήματός του από μπλοκάκι, διατηρώντας την υποχρέωση να καταγγείλει τον εργοδότη του, στην περίπτωση που αυτός δεν τον δηλώσει σε Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ). Ειδική ΑΠΔ για τους εργαζομένους με μπλοκάκι δεν έχει ακόμη προβλεφθεί, ενώ και στον ΕΦΚΑ οι εργαζόμενοι δηλώνουν πως δεν υπάρχει ειδική υπηρεσία στην οποία θα γίνονται οι καταγγελίες και θα κινούνται οι απαιτούμενες διαδικασίες για να διαπιστώνεται τελικά, ποιος θα πληρώσει, τι. Παράλληλα, η δεύτερη αυτή εγκύκλιος προέβλεπε την αντίστοιχη υποχρέωση καταβολής εισφορών από τους εργοδότες, για μισθωτούς με παράλληλη δεύτερη απασχόληση για την οποία αμείβονται με «μπλοκάκι», παρότι κάτι τέτοιο δεν προέκυπτε από τον νόμο. Η σύγχυση και το κομφούζιο που επικρατούν έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες ασφαλισμένοι να μην έχουν ακόμη καταβάλει εισφορές, με κίνδυνο να καταρρεύσουν τα έσοδα του ΕΦΚΑ, κατά το πρώτο κρίσιμο τεστ της λειτουργίας του νέου υπερταμείου. Είναι ενδεικτικό ότι χιλιάδες επιστήμονες που μετέχουν σε ερευνητικά προγράμματα των πανεπιστημίων, είναι απλήρωτοι εδώ και δύο μήνες, εξαιτίας της εμπλοκής με τα μπλοκάκια…
Η «Κ» έχει επίσης αποκαλύψει ότι το μαζικό κλείσιμο τον δελτίων παροχής υπηρεσιών είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξουν προστριβές ακόμη και μεταξύ των συναρμόδιων υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας, ενώ είναι δεκάδες οι βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ που αντιδρούν ζητώντας βελτιωτικές παρεμβάσεις.
Υπό τον φόβο αυτό, και με προφανή σκοπό να εξομαλυνθεί η διαδικασία, να μειωθούν οι αδικίες αλλά και να αυξηθούν τα έσοδα, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας σχεδιάζει αλλαγές στο υπό κατάθεση σχέδιο νόμου. Σε αυτό, μάλιστα, θα υπάρχουν και άλλες διατάξεις για διοικητικά και λειτουργικά προβλήματα που έχουν προκύψει κατά τους πρώτους δύο μήνες λειτουργίας του ΕΦΚΑ, όπως για παράδειγμα πρόβλεψη για συμμετοχή αιρετών στα υπηρεσιακά και πειθαρχικά συμβούλια.
Μάλιστα, η αποκάλυψη της ύπαρξης του σχεδίου νόμου «Επίσπευση διαδικασιών για την εφαρμογή της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης και άλλες διατάξεις» έγινε μέσα από εγκύκλιο που εξέδωσε το υπουργείο Εργασίας, με την οποία καθορίζεται η δυνατότητα ιατροφαρμακευτικής κάλυψης μέσω της χορήγησης ασφαλιστικής κάλυψης, σε εργαζομένους με τουλάχιστον 50 ένσημα.
Με τους επικεφαλής των δανειστών στο Χίλτον και τη διαπραγμάτευση για νέα μέτρα ύψους 1% του ΑΕΠ στο ασφαλιστικό από το 2019 ή έστω το 2020 σε κρίσιμη καμπή, το υπουργείο Εργασίας επέλεξε να καταθέσει τη διάταξη για την ασφαλιστική ικανότητα με τροπολογία στη Βουλή, και να μην καταθέσει το σχέδιο νόμου με το οποίο στην πράξη «ξηλώνεται» η προηγούμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση πριν καλά καλά εφαρμοστεί.
Συντάξεις βάσει του πληθωρισμού
Με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή θα γίνει ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών όσων κατέθεσαν αίτηση συνταξιοδότησης μετά τις 13 Μαΐου 2016, προκειμένου να υπολογιστούν οι νέες συντάξεις με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου. Χθες, η ΕΛΣΤΑΤ με επίσημη ανακοίνωσή της ξεκαθάρισε ότι δεν είναι δυνατό να εκδοθεί ο δείκτης μεταβολής μισθών από το 2002 και μετά, αφήνοντας μάλιστα αιχμές για τη διαδικασία που ακολούθησε το υπουργείο Εργασίας, με αποτέλεσμα την καθυστέρηση τουλάχιστον 9 μηνών στην έκδοση περίπου 40.000 συντάξεων. Προκειμένου να ξεπαγώσει η διαδικασία, το υπουργείο Εργασίας κατέθεσε τροπολογία στη Βουλή, σύμφωνα με την οποία, έως και το 2020 ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών θα διενεργείται με βάση τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ, ενώ από το 2021 και μετά θα γίνεται με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών που θα συμφωνηθεί.
Στην ίδια τροπολογία, βέβαια, προβλέπεται η αύξηση των εισφορών για τα εφάπαξ, σε χιλιάδες «παλαιούς» ασφαλισμένους (που ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά πριν από το 1993). Συγκεκριμένα, ορίζεται ενιαία εισφορά για όλους, παλαιούς (πριν από το 1993) και νέους (μετά το 1992) ασφαλισμένους, στο 4%, όσο δηλαδή ισχύει για τους νέους. Η αύξηση αναμένεται μεγάλη για μία σειρά επαγγελματικών ομάδων που κατέβαλλαν εισφορές ακόμη και 0,8% (για παράδειγμα οι εμποροϋπάλληλοι). Σύμφωνα δε, με στελέχη του ενιαίου υπερεπικουρικού στο οποίο εντάχθηκαν και τα εφάπαξ, η διάταξη κρίθηκε αναγκαία για όρους δικαιοσύνης αλλά και διοικητικής απλοποίησης, καθώς υπάρχουν φορείς και τομείς που δεν έχουν καν ολοκληρωμένο μητρώο ασφαλισμένων.
